Giriş
Internet Computer günümüzde kullanılan interneti fonsksiyonel açıdan geliştirerek, internet üzerinde ön planda bulunmayan yazılımları çalıştırmayı hedefleyen bir projedir. Oldukça yenilikçi ve ileriye dönük düşünen proje geliştiricileri aynı zamanda blockchain’in zenginlik ve avantajlarını yarattıkları ağ üzerinde kullanıyorlar. Geliştiricileri Internet Computer’in web hızında çalışan ilk blockchain olduğunu öne sürüyor. Ana ağı 7 Mayıs 2021’de hayata geçen Internet Computer’ı interneti ve tarayıcısı olan herkes kullanabiliyor.
Internet Computer Geliştiricileri
Internet Computer Zürih, İsviçre merkezli DFINITY Foundation tarafından geliştiriliyor. Kar amacı gütmeyen kuruluşun Almaya, ABD, Japonya ve İngiltere’de araştırma merkezleri bulunuyor. Bünyesinde 180’den fazla çalışan bulunan DFINITY’nin Internet Computer’ı geliştrmek adına 200’den fazla patent aldığı biliniyor.
Internet Computer’ın geliştiricileri arasında bilim insanları, finans uzmanları, kriptografi uzmanları ve mühendisler yer alıyor. ICP’nin kurucusu Dominic Williams geliştirmeleri California’dan yönetiyor ve zaman zaman DFINITY’nin diğer ofislerini ziyaret ederek geliştirmeleri yakından takip ediyor. Williams’ın geçmiş deneyimlerine baktığımızda teknoloji girişimcisi ve merkezsiz sistemler mühendisi olduğunu görüyoruz. William geçmişte çok oyunculu çevrimiçi oyunlar piyasaya sürerek binlerce kullanıcıya ulaşmıştı.
Internet Computer’ın Özellikleri
Internet Computer gelişmiş bir merkezsiz prokolü ICP (Internet Computer Protokolü) üzerinde kurulmuştur. ICP veri merkezlerini bağımsızlaştırıyor ve aynı zamanda güçlerini birleştiriyor. Bütün bilgisayarları ağına katmayı planlayan ICP topladığı işlemci gücünü internet üzerindeki yazılımları çalıştırmak için kullanacak. Kullanıcılar tarafından internet tarayıcıları ile kullanılabilecek ve akıllı sözleşemelere benzeyen sistemiyle güvenliği sağlayacak.
Peki, ICP interneti nasıl daha iyi hale getirecek? ICP geliştiricleri günümüzde kullanılan internet yapılanmasının problemin temelini oluşturduğunu düşünüyor. Bu yüzden bu sistemi değiştirmek adına birkaç yeni fikir üzerinde duruyolar. Bunlardan ilki internet sitelerinin oluşturulması ile alakalı. Günümüzde internet siteleri bulut hizmetleri, bulut hizmetleri araçları, veri tabanları, güvenlik duvarları ve daha bir sürü hizmeti dışardan alarak kullanıyor. Üstelik bütün bunlar karmaşa oluşturuyor ve kullanıcının destek alma maliyetini artırıyor. Aksine ICP’de yüklenen yazılımlar birbiriyle ve diğer kullanıcılarla iletişim içerisinde olduğundan karmaşık aşamalar ortadan kalkmış oluyor. Güvenlik açısından günümüzde kullanılan veritabanları IT ekibinin bir hatası veya kötü niyetli bir çalışanı sayesinde zor anlar yaşayabiliyor. Her gün medyada bu konuda haberleri görebiliyoruz. ICP sistemi güvenlik duvarlarına ihtiyaç duymadığı ve akıllı sözleşmelere benzer güvenlik önlemleri kullandığı için, yazılımlar başlangıçtan itibaren güvenli olacak.
Sistemleri kompakt hale getiren ICP, sistem karmaşılığını da azaltmış olacak. Günümüzde büyük şirketler altyapılarını geliştirmek için önce sistemin karmaşıklığını aşmaları gerekiyor. Bu yüzden geliştrmeye harcamaları gereken zamanın çoğunu karmaşıklık ile uğraşırken kaybedebiliyorlar. ICP bu karmaşıklığı şöyle çözmeyi planlıyor; Örneğin geliştiriciler bir kişi profilini yazdıklarında ve sisteme yüklediklerinde veriler halihazırda yazılımlarının hafızalarında yer almış oluyor. Böylece veriyi kullanacak diğer geliştiricinin veriyi veri tabanından alıp tekrar geri göndermesine gerek kalmıyor.
Öte yandan bugün web uygulamaları API anahtarlarıyla çalışıyor. Bu sistem gücün ve riskin platform üzerinde olduğu anlamına geliyor. Geçmişte Facebook CEO’su Mark Zuckerberg Tinder CEO’sunun görüşme talebini geri çevirmiş ve “Sanırım Facebook’un Tinder API’nı kapatmasını istemiyor.” minvalinde bir açıklama yapmıştı. Tinder’ın Facebook desteği ve profillerini kaybetmesi şüphesiz Tinder’a büyük darbe vuracağından Facebook bu durumda elinde büyük bir güç bulundurmuş oluyor. Ayrıca bu durum Facebook’un sosyal profiller bakımından tekelleştiğini gösteriyor. Küçük girişimler için bu tarz durumlar çok daha fazla endişe verici olabiliyor. ICP bu tekelleşmeye son vermek ve kendi kendini yönetebilen yazılımları hayata gerçirmek istiyor.
ICP Token Ne İşe Yarar?
ICP token eskiden DNF olarak bilinirdi ancak geliştiricileri ICP token adına karar verdi ve isim değişikliğine gidildi. ICP tokenler ICP sistemnin çalışmasını sağlayan ana unsurlardan bir tanesi ICP tokenler yazılımların çalışmasını sağlayabiliyor ve karar mekanizmasında oy olarak kullanılabiliyor.
ICP tokenlerinin kullanıldığı 2 ana nokta bulunuyor:
- Kullanıcılar NNS adı verilen kendi kendine çalışan yazılımda alınan kararlara ICP tokenlarıyla bir nevi destek olabiliyorlar. NNS’ler yeni bir node’un eklenmesi ya da yeni alt ağlar oluşturulması gibi önermeler yaratıyor, kullanıcılar tokenlarını neuron adı verilen toplayıcılara ödünç veriyor. Sonucunda Neuron’lar önermenin sonucunu belirliyor. Neuron’lar token sayıları ve dağıtılma sürelerine oranla ödül kazanıyor. Oylama katılan herkes katılımı karşılığında ödül alıyor. Bu sistem proof-of stake sistemiyle benzerlik gösteriyor.
- ICP tokenler cycle’lara dönüşebiliyor. Cycle’lar Internet Computer’da çalışan yazılımların yakıt işlevini görüyor. Tokenler para göndermede, ICP üzerindeki uygulamalarda kullanıldıklarında Cycle’lar ortaya çıkıyor ve bu token’ların bir kısmı yakılıyor. Böylece arz dengede tutulmaya çalışılıyor.
ICP Token Nereden Alınır?
ICP Token ilk işlem gördüğü birkaç günde büyük dalgalanmalar yaşadı ve yaklaşık 600 dolar ve 400 dolar arasında gel git yaptı. Kripto para piyasasınında genelinden etkilenmiş olacak ki daha stabil hale gelerek 100 dolara kadar geriledi.
ICP token arzı market dinamiklerine göre ayarlanıyor ancak başlangıçta tüm tokenlerin %26’sının piyasaya sürüldüğü belirtiliyor. 10 Mayıs 2021’de ana ağını başlatan ICP’de başlangıçta 469,213,710 token basıldı. Resmi verilere göre ilk tokenlerin %9.50’si erken yatırımcılara, %23.86’sı DFINITY Foundation’a ve %18’i geliştirici ekibe ait durumda. Bunun dışında tokenlerin %4.96’sı ön satışda satıldı, tokenlerin %0.80’i airdrop ile dağıtıldı.
ICP tokenleri Binance, Coinbase, Huobi, Gate.io ve KuCoin borsalarından alınabilir. 2021 Mayıs ayı itibariyle işlem hacminin %33’ü Binance’te bulunuyor. ICP token bu borsalar üzerinde USDT, BTC ve ETH paritesi ile işlem görüyor.
