Bu yazımızda doğrusal ölçeklenebilirlik için tasarlanmış EVM tabanlı bir Katman 1 blok zinciri olan Shardeum hakkında bilgiler edineceğiz.
Shardeum, dinamik durum kesmeyi kullanarak gerçek merkeziyetsizlik ve güçlü güvenlik sağlıyor. Aynı zamanda sürekli düşük gaz ücretleri sunarken, lineer ölçeklenebilirlik için tasarlanmış bir EVM tabanlı 1. Katman blok zinciridir.
Gelecek milyar insanı kripto para dünyasına dahil etmeyi hedefleyen Shardeum, DeFi’den açık kaynaklı yapay zeka ve oyunlara kadar çeşitli potansiyel kullanım alanları sunmaktadır. Shardeum, ölçeklenebilirlik, güvenlik ve merkeziyetsizlik üçgenini aşmak için Ethereum’un merkeziyetsizlik ve güvenlik özelliklerinden yararlanıyor. Dinamik kesme ve Proof-of-Quorum ve Proof-of-Stake konsensüs birleşimiyle lineer ölçeklenebilirlik sağlar.
Shardeum, geliştirme aşamasında olan kendi özgün kripto parası olan SHM’ye sahip olacaktır. Bununla birlikte, ekip SHM tokenomiğini paylaşmıştır ve SHM, 508 milyon SHM jetonundan oluşan sabit bir arzla sunulacaktır.
Shardeum niye bu kadar özel?
Shardeum, blok zincirini daha küçük, daha yönetilmesi kolay parçalara böler. Bu parçalamaya shard denir. Shard ölçeklenebilirliği sağlayabilen kesme teknolojisini kullanır. Bir blok zinciri aslında büyük bir veritabanı sistemidir. Blok zincirinin kesilmesi, büyük veri tablolarının shard adı verilen daha küçük tablolara bölünmesini ifade eder. Bilgileri parçalara bölmek, shard ağlarının, shard olmayan blok zincirlerinden daha fazla işlemi saniyede işlemesi (TPS) için olanak sağlıyor.
Sharding, Shardeum için yeni bir kavram değildir. Zilliqa, Polkadot, Near ve hatta Ethereum gibi platformlar da sharding kullanmaktadır. Bununla birlikte, Shardeum, en gelişmiş sharding formu olan “dinamik durum parçalama” adı verilen benzersiz bir sharding teknolojisi kullanır.
Dinamik durum parçalama
Dinamik durum parçalama, en gelişmiş parçalama türlerinden biridir. Esnek olması ve genel blok zinciri ekosistemindeki değişikliklere kolaylıkla uyum sağlaması için tasarlanmıştır. Bir sharddaki tüm düğümlerin aynı adres aralığını kapsaması yerine, bu düğümlere önemli ölçüde örtüşen farklı adres aralıkları atanır. Bu, birden çok shardı etkileyen işlemlerin ardışık olarak değil eşzamanlı olarak işlenmesine olanak tanır. Böylece işlemin işlenme süresi azalır. Bu aynı zamanda işlem kapasitesini artırırken her zaman düşük gaz ücretlerini korumaya yardımcı olur. Temel olarak, talebe göre blok zinciri shardlarını veya veri depolama yöntemini dinamik olarak eklemeyi veya kaldırmayı sağlar. Bunun en büyük faydası, ekosistemi durdurmadan kolay ağ güncellemelerinin yapılabilmesidir. Dinamik durum parçalama, statik durum parçalamadan farklı olarak, ağın yükü değiştiğinde performans gösterme ihtimali vardır. Oysa shard edilmemiş ağlar dalgalanan ağ yükleriyle mücadele eder.
Otomatik Ölçeklendirme Özelliği
Bir ağın yükü ve talebi zaman zaman değişir. Yük güvenlik veya performanstan ödün vermeden talebin yüksek ve düşük seviyelerine otomatik olarak uyum sağlar. Bu yeteneğe “otomatik ölçeklendirme” denir. Otomatik ölçeklendirme, ağ yükünü her döngüde (1 dakika) ölçerek ve yüke bağlı olarak yükü işlemek için gereken doğrulayıcı düğüm sayısı üzerinde fikir birliğine vararak çalışır. Bu süreç, aracı olmadan otomatik olarak gerçekleşir. Bu, Bitcoin’in hashrate’e dayalı olarak her iki haftada bir zorluk seviyesini otomatik olarak ayarlamasıyla benzerdir. Örneğin, bir Shardeum dApp çok fazla aktivite alıyorsa, ağ otomatik olarak daha fazla etkin doğrulayıcı düğüm ekleyerek işlem kapasitesini artırır. Aktivite düştüğünde, etkin doğrulayıcı sayısını azaltır ve ağ üzerindeki işlemleri verimli tutar.
Shardeum sonsuza kadar düşük gaz ücretleri sunar
Shardeum’da, fikir birliği ve işleme işlemi blok düzeyinde değil, işlem düzeyinde gerçekleştirilir. Dinamik durum kesme sayesinde ağ, durumu eşit bir şekilde shard eder. Böylece hesaplama yükünü, depolamayı ve bant genişliğini tüm düğümler arasında dinamik olarak dağıtır. Bu tür işlemlerin paralel olarak işlenmesi, doğrulayıcı düğümler için çok düşük bir yük getirir. Çünkü sadece ilgili oldukları işlemlerin durum verilerini depolarlar. Bu, Shardeum’un geliştiriciler ve kullanıcılar için sürekli düşük gaz ücretlerini sürdürebilmesini sağlar.
