İslami finans, İslam hukuku (Şeriat) ilkelerine göre işleyen bir finansal sistemdir. Bu sistem, sosyal adaleti teşvik etmek için tasarlanmış bir sistemdir, adalet, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine dayanmaktadır.. İslami finansın temel amacı, İslam ilkelerine uygun finansal ürün ve hizmetler sunmaktır.
İslami finansın ilkeleri, İslam hukukunun iki ana kaynağı olan Kuran ve Sünnet’ten gelmektedir. Bu ilkeler, faiz, belirsizlik, kumar ve haram yatırımların yasaklanmasını içerir. İslami finans, borca dayalı finansmanın aksine risk paylaşımını ve varlığa dayalı finansmanı da teşvik eder.
Bu finansın temel özelliklerinden biri, kâr ve zarar paylaşımı kavramıdır. Bu kapsamda, borç veren ve borç alan, belirli bir yatırım veya işlemin risklerini ve ödüllerini paylaşır. Bu, borç verenin genellikle yatırımın performansından bağımsız olarak sabit bir faiz oranı aldığı geleneksel finansın tersidir. İslami finans aynı zamanda sosyal açıdan sorumlu ve daha geniş bir faydaya katkıda bulunan yatırımlara odaklanarak etik yatırımı vurgular. Buna sağlık, eğitim ve yenilenebilir enerji gibi sektörlerdeki yatırımlar da dahildir.
Son yıllarda önemli bir popülerlik kazanmış ve geleneksel finansa uygulanabilir bir alternatif olarak ortaya çıkmıştır. Hem Müslüman hem de gayrimüslim yatırımcılar tarafından benimsenmiş ve dünya çapında hükümetler ve finans kuruluşları tarafından kabul görmüştür. Bugün, dünya çapında 2 trilyon doların üzerinde bir değere sahip olduğu tahmin edilen, hızla büyüyen bir endüstridir.
İslami Finansın Temel İlkeleri
- Faiz Yasağı: İslami finans, sömürücü ve haksız olduğu düşünüldüğünden, faiz alınmasını veya ödenmesini yasaklar. Bunun yerine, kâr ve zarar paylaşımını, ve ücrete dayalı işlemleri teşvik eder.
- Gerçek Varlıklara Dayalı Finansman: Borçlunun finansmanı desteklemek için bir dayanak varlığa sahip olmasının gerekli olduğu varlığa dayalı finansmanı vurgular. Bu, gerçek varlıklara yatırımı teşvik eder, spekülasyondan ve aşırı risk almaktan kaçınmaya yardımcı olur.
- Risk paylaşımı: İslami finans, borç veren ile borç alan arasında, her iki tarafın da yatırımın risklerini ve getirilerini paylaştığı risk paylaşımını teşvik eder. Bu, adalete ve sorumlu yatırım kararlarına teşvik eder.
- Etik Yatırımlar: Sağlık, eğitim ve yenilenebilir enerji gibi sosyal açıdan sorumlu ve etik sektörlerdeki yatırımları teşvik vardır. Bu, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmeye ve daha iyiyi desteklemeye yardımcı olur.
- Spekülasyon Yasağı: İslami finans, aşırı risk veya belirsizlik içeren işlemleri yasaklar. Bu, finansal piyasalarda istikrarı artırmaya ve aşırı spekülasyondan kaçınmaya yardımcı olur.
- Haram Faaliyetlerin Yasaklanması: İslami finans, kumar, alkol ve tütün gibi haram sayılan faaliyetlere yatırım yapılmasını yasaklar. Bu, etik ve sorumlu yatırımı teşvik eder.
Bu ilkeler, finansal işlemlerde adaleti, şeffaflığı ve sosyal sorumluluğu teşvik etmek için tasarlanmıştır ve İslami değerlere ve ahlaka dayanmaktadır.
