Nostr, küresel, merkezi olmayan ve sansürden etkilenmeyen sosyal medyayı mümkün kılan basit ve açık bir protokoldür.
Bu nedenle “Nostr”, sansüre dirençli olan ve “merkeziyetsiz sosyal medya” olarak da bilinen bir protokoldür. Mastodon’a benzer şekilde çalışan Nostr, kullanıcıların merkezi sunuculara güvenmek yerine bağımsız olarak çalışan küresel sunuculara veya aktarıcılara katılmalarına olanak tanıyan bir sosyal medya protokolüdür. NOSTR, “Notes and Other Stuff Transmitted by Relays” kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Türkçe’de “Aktarıcılar Tarafından Aktarılan Notlar ve Diğer Ögeler” anlamına gelen bir kısaltmadır. Mastodon’dan farklı olarak, bu protokolde e-posta ve şifre hesabı yerine Bitcoin’e benzer bir açık/özel anahtar sistemi kullanmaktadır. Halihazırda birçok sistem tarafından desteklenen bu protokol, kullanıcılara Damus gibi merkezi olmayan ve sansüre dirençli çeşitli sosyal medya uygulamaları sunar. Hatta Bitcoin Lightning ödemelerine bile entegre edilebilir.
Nostr’ın bir çok özelliği bulunmaktadır. Aşağıda kısaca hepsine değineceğiz.
1-Basit
Bu protokol, basit ve esnek etkinlik (düz JSON olarak iletilen) nesnelerine dayanır. Anahtarlar ve imzalama için standart eliptik eğri kriptografisini kullanır. Yalnızca müşterilerden aktarıcılara web soketleri bağlantıları desteklenmektedir. Bu, müşteri ve aktarıcı yazmayı kolaylaştırır ve yazılım çeşitliliğini teşvik eder.
2-Esnek
Nostr, verileri taşımak veya depolamak için sınırlı sayıda güvenilir sunucuya bağlı olmadığından, son derece esnektir. Protokol, aktarıcıların ortadan kaybolabileceğini varsayar. Bu da kullanıcılara zaman içinde değiştirebilecekleri bir dizi röle bağlanma ve yayınlama imkanı sunar.
3-Sansüre dirençlidir
Nostr sansüre karşı dirençlidir. Çünkü diğer sunuculara yayın yapmanız engellenmiş olsa bile herkes bir sunucu oluşturup ona yazabilir
4-Doğrulanabilir
VerifiableNostr hesapları, genel anahtarlı kriptografiye dayandığından, iletilerin gerçekten söz konusu kullanıcı tarafından gönderildiğini doğrulamak kolaydır. HTTP veya TCP-IP gibi, Nostr bir protokoldür; herhangi birinin üzerine inşa edebileceği açık bir standarttır. Kaydolabileceğiniz bir uygulama veya hizmet değildir.
Nostr nasıl çalışır?
Nostr, istemci (client) ve aktarıcı (relay) olmak üzere iki bileşenle çalışır. Protokolün her kullanıcısı, Namus uygulaması gibi bir istemci çalıştırır. Ayrıca herkes bir aktarıcı çalıştırabilir. Tıpkı diğer kripto para birimleri gibi, hesabınıza erişmek için istemciniz aracılığıyla bir genel ve özel anahtar eşleştirmesi oluşturmanız gerekir. Genel anahtarlar kullanıcı adlarına benzerken, özel anahtarlar şifreler gibi saklanmalıdır çünkü unutulmamalıdır ki özel anahtarlar gizli kalmalıdır ve güvenli bir yerde saklanmalıdır çünkü şifre sıfırlamak mümkün değildir. Twitter’da bir tweet gibi mesaj göndermek için, aktarıcılara bağlanırsınız ve özel anahtarınızla mesajları imzalarsınız. Bağlandığınız aktarıcı, mesajınızı yayınlayacaktır. NOSTR’daki açık adresler de herkesin alıcının açık anahtarıyla şifrelendiğinden, yalnızca uygun alıcının şifresini çözebileceği özel bir mesaj göndermek mümkündür.
