Giriş
Raydium’dan bahsetmeden önce ekosistemdeki sorunlardan kısaca söz edelim. DeFi alanı başlangıçta küçük görünüyordu ancak hızlıca büyük bir ekosistem halini aldı. Bu büyüme katlanarak artsa da beraberinde sorunları da getirdi. DeFi alanı kripto paralar ve blockchain’in vücut bulmuş hali olarak birçok yatırımcının finansal hizmetlere ulaşmasını sağladı. Yine de DeFi ekosisteminin mükemmellikten çok uzakta olduğunu söyleyebiliriz. Yeni bir alan olduğu için bu durum gayet doğal karşılanabilir.
DeFi’yı geride tutan bariyerler halen yıkılmadı fakat ekosistemin potansiyelinin de azalmadığını söyleyebiliriz. Başlıca sorunlar arasında yüksek işlem ücretleri ve yüksek gas ücretleri bulunuyor. Dahası DeFi alanı market olarak parçalara ayrılmış durumda. Parçalanmanın yanı sıra birçok özelliğinde farklı platformlarda kısıtlı olduğunu görüyoruz. Ek olarak DeFi ile yeni tanışanlar için alana girişte birçok gereklilik ve kullanıcı dostu olmayan uygulama mevcut.
Raydium
Raydium yukarıdaki sorunlara çözüm olmayı hedefliyor çünkü diğer platformlara kıyasla farklı bir yaklaşımı bulunuyor. Raydium platformu merkezi bir emir defteri ve zincir üzerinde likidite ile çalışıyor. Solana Blockchain’i ile kurulan Raydium platformu Serum DEX’in hızlı alım-satımlarını, paylaşımlı likiditesini ve diğer özelliklerinden yararlanıyor. Raydium Solana blockchain’ine kurulmuş olsa da Ethereum ile birlikte çalışabiliyor. Platform ağın güvenliğini ve devamlılığını sağlamak için proof of history konsensüsünü kullanıyor.
Şu anda Raydium platformu teoride saniyede 65 bin işlem yapabiliyor ve bloklar 400 milisaniyede oluşturuluyor. Ayrıca token likiditesinin bitmemesi adına özel bir formül uygulanıyor ve sınırsız sayıda likidite varmış gibi alım satım yapılabiliyor. Solana işlemleri sayesinde borsalarla olan iletişimde bir işlem içerisine çoklu veriler yerleştirebiliyor. Bu da platformun hızını 2 ye katlıyor.
Raydium geliştiricileri şu anda yol haritalarına sadık kalmış durumda. Projenin web sitesinde cüzdanlarını bağlayan kullanıcılar birçok işlemi birkaç tık ile yapabiliyor. Geliştiricilerin 2021 adına planları arasında yeni ortaklıklar ve diğer platformlarla birlikte çalışmak bulunuyor.
Raydium’un Avantajları Nelerdir?
Raydium’u kullanışlı yapan başlıca avantajları şöyle:
- Hız ve düşük maliyet: Solana blockchain’i kullanılarak Ethereum’a göre daha hızlı ve gas ücretleri oldukça düşük.
- Ekosistem için merkez emir defteri: Serum merkezsiz borsasının limit emirlerini kullanan Raydium için likidite problemi ortadan kalkıyor.
- Alım-satım ara yüzü: Kullanıcılar dilerse TradingView’de yer alan grafikleri kullanabiliyor ve limit emirleri verebiliyorlar.
- Coin Swap: Kullanıcılar ucuz gas ücretleriyle ve düşük borsa işlem ücretleri için emir defterine ihtiyaç duymuyor. Kolayca tokenlerini değiştirebiliyorlar.
- Farming: Raydium’da farming sistemi sayesinde kullanıcılar likidite sağlayıcısı haline gelebiliyorlar. Böylece katkıları oranında ödül kazanabiliyorlar.
Raydium’da Neler Yapılabilir?
Raydium swap özelliği 2 tokenin değiştirilmese süresini Serum sayesinde kısaltıyor. Aynı zamanda merkezsiz borsa ara yüzü daha ileri seviyedeki borsa hareketleri yapmak için olanak tanıyor. Bu özellikler yatırımcılar için genel olarak daha iyi bir ortam yaratacak.
Öte yandan Raydium platformunda çeşitli yollardan RAY kazanmak mümkün. Likidite havuzlarına kripto para göndermek bunlardan sadece bir tanesi. Gelecekte RAY token’leri kullanılarak daha farklı yöntemlerle kazanç sağlanabilecek. Dileyen herkes Serum merkez borsasında kendi projesini oluşturabilecek.
Ek olarak AcceleRaytor özelliği Raydium platformuna eklendi. AcceleRaytor Solana ekosistemini daha da genişletmek için yeni projelere bir çıkış rampası görevi görüyor. Bu sistem sayesinde başlangıç likiditesi ve yeterli kapitali toplayabilen projeler kolayca piyasaya çıkışlarını tamamlayabiliyor. Adil ve merkezsiz bir çıkış için olanak sağlayan AcceleRaytor dikkatlice seçilmiş bütün token ön satışlarını platformuna ekliyor. Kullanıcılar dilerlerse bu token satışlarına katılabiliyor ve platforma bağladıkları cüzdana token satışı tamamlandığında tokenlerini çekmiş oluyorlar. Bütün projeler için farklı katılım şartları da olabiliyor. Örneğin belirli bir tokene sahip olmak gibi. Şartları kullanıcılar Raydium platformu üzerinden takip edip uygulayabiliyor. Eğer kullanıcılar token satışı için bir havuza katılırlarsa satış sonlanana kadar tokenlerini geri çekemiyorlar. Böylece yeterli seviyedeki likidite korunmuş oluyor.
RAY Token
Raydium platformunun başlıca token RAY’dir. Token’in başlangıçta arzı en fazla 555 milyon olacak şekilde belirlendi. Geliştirici ekip %20 miktarında RAY Tokenine sahip. Bu tokenler 3 yıla kadar kitlenmiş durumda yani geliştiriciler isteseler de bu tokenleri satamayacaklar. Kazılabilen RAY tokeni miktarı toplam arzın %34’ü yani 188.7 milyon RAY olarak planlandı. Her 6 ayda bir blok ödüllerinin yarıya düşmesi öngörülüyor. Aynı zamanda platformda yapılan işlemlerin, işlem ücretlerinin %0.03’ü RAY stake eden kullanıcılara ödül olarak gönderilecek. RAY tokenlerinin kullanıldığı diğer yerler ise şöyle:
- Staking sayesinde RAY tokenleri kullanıcılar için ekstra gelir sağlarken işlem ücretlerini de düşürecek
- RAY Tokenleri belirli oranda farming gelirlerini artırmak için kullanılacak.
- Topluluk oylamasına sunulan konular RAY token sahipleri tarafından oylanacak. Oy gücünü sahip olunan RAY miktarı belirleyecek.
- Raydium platformunda işlem ya da swap yapıldığında %0.25 işlem ücreti bulunuyor. %0.22’lik miktar likidite havuzuna geri yatırılıyor ve likidite sağlayıcılarına ödül olarak kullanılıyor. Kalan %0.03’lük miktar RAY staking yapan kullanıcılara gönderiliyor.
RAY tokenleri piyasaya değeri piyasaya çıkmasından bu yana değerlerinde artış gösteriyor. 2021 Şubat ayında piyasaya çıkan token başlangıçta yüksek hacimlere ulaşmamış olsa da Nisan ayında hiç olmadığı kadar yüksek hacimlere ulaştı. Tabii ki bunda platformunun tamamlanması ve artık işlemlerin Raydium platformu üzerinde yapılmasının büyük etkisi oldu. RAY tarihsel bakıldığında Haziran 2021 itibariyle en yüksek 16.13 dolara kadar ulaştı. RAY FTX, Gate.io ve Serum DEX üzerinden alınabiliyor.
