Normalde, onuncu yıldönümü kutlama ve derin düşünceler için bir nedendir. 2008 yılı Bitcoin’in yaratılmasının onuncu yılı olması sebebiyle yazımızdaki bazı veriler 2008 yılı üzerinden değerlendirildi. Bu yazımızda sizler için ”Bitcoin Yararlı Mı?” sorusuna cevap vermeye çalıştık.
Bitcoin’i duyuran makaleyi yazan Satoshi Nakamoto’nun 2008 mali krizine yanıt olarak dijital para birimini yarattığı düşünülüyor. Finansal ekosistemi ademi merkeziyetçi hale getirerek, güç dengesini seçkin bir finansal kurumlar grubundan daha geniş bir kitleye kaydırmaya çalışıyordu.
Ancak para biriminin vahşice skandalları ve sonraki on yıldaki değişken fiyat dalgalanmaları bu niyetleri şaşırttı. Bitcoin’in onuncu yılı özellikle sancılı geçti. 2008 yılının başından sonuna kadar fiyatı düştü ve madeni para, uzun süreli bir durgunluk içinde değerinin yaklaşık %70’ini kaybetti. Çoğunlukla Bitcoin’in liderliğini takip eden kripto para piyasaları da değer kaybetti ve bu süre zarfında %73 düştü.
Sanki bu yeterince kötü değilmiş gibi, Bitcoin popülerlik kazanmayı başaramadı. İnsanlar perakende alımlar veya ticaret için Bitcoin kullanmıyorlar. 2007 yılının Aralık ayında zirveye ulaştıktan sonra, Bitcoin’in blok zincirindeki işlem hacimleri 2008’de düştü. Bu arada, Bitcoin ve kripto para birimlerini rahatsız eden skandallar hızla devam etti.
İster bir değer deposu ister günlük işlem için bir araç olsun, bitcoin değerlendirmeleri çoğunlukla olumsuz olmuştur. Geçtiğimiz yıllarda, The Economist adlı dergide yayımlanan bir yazı, bitcoin ve diğer kripto para birimlerinin işe yaramaz olduğunu açıkladı. “Bitcoin ve kripto paralarla ilgili belirli bir değerlendirmeye ulaşmanın mantıklı bir yolu yok.” ifadelerine yer veren dergi aynı zamanda ekosistemdeki bir takım kusurlara da dikkat çekti. Bunlar, blok zincirlerinde şeffaflık ve güvenlik eksikliği ve kripto para birimleri ile satın alma veya işlem yapma zorluklarını içermekte idi.
The Economist adlı dergi, Bitcoin’i eleştiren tek yayın organı değil. Peki tüm bu yayınlara rağmen ve belirtilen tüm asil niyetlerine rağmen Bitcoin’in işe yaramaz olduğu anlamını mı çıkarmalıyız?
Yararsız Bir Yenilik Olarak Bitcoin Durumu
Bitcoin’in kimlik krizi yani tanımlamada yaşanan güçlükler; servetindeki mevcut gerilemenin büyük ölçüde sorumlusu. Başlangıçta uluslararası bir para birimi ve günlük işlemler için sınırsız bir mekanizma olarak tasarlanmıştı. Ancak bu şekilde devam etmedi.
Yıllar geçtikçe, raporlar, karapara aklama ve yasadışı faaliyetlerde kullanımını belgeledi, ancak hantal arayüzü tüketicinin benimsemesinin önemsiz kalmasını sağladı. Bu hikayenin bir diğer tarafı ise, Bitcoin’in fiyatını sürdürülemez seviyelere çeken spekülatif perakende yatırımcılarının girişi oldu.
Kripto para piyasalarında hızla yükselen değerlemeler, Bitcoin’i çevreleyen baskın düşünceyi değiştirdi. Artık bir günlük işlem aracı olarak kabul edilmiyor. Bunun yerine, kripto para birimi, altına benzer alternatif bir yatırım olan bir değer deposu olarak markalandı. Ancak kripto para birimi burada da iki önemli sorunla karşı karşıya.
İlk problem, Bitcoin’in fiyatındaki baloncuklarla ilgilidir.
Bugüne kadar Bitcoin’de üç baloncuk vardı. Bunlar 2011, 2013 ve 2017’de meydana geldi. Fiyat her defasında, değerlemede keskin bir artışla parabolik bir eğri izledi ve hemen ardından eşit derecede hızlı bir düşüş geldi. Bu balonların her biri sırasında, Bitcoin’in değeri üç haneli olacak şekilde arttı ve önemli perakende sermayesi çekti. İnce likidite hacimleri, bu balonlarda Bitcoin fiyatının artmasında büyük rol oynadı.
İkinci problem, bir değer deposunun temel özelliklerinden çok azının bitcoin kontrolü yapmaktır. Morningstar analisti Kristoffer Inton ve ekibi, kripto para birimlerinin bir yatırım aracı olarak altının yerini alıp alamayacağını kontrol etmek için bir çerçeve oluşturdu. Likidite, işlevsel amaç, arz kıtlığı, gelecekteki talep kesinliği ve sürekliliğe odaklandılar. Arz kıtlığı dışında, Bitcoin diğer özelliklerde başarısız olur. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, analistler, kripto para birimlerinin “güvenli liman varlık sınıfı olarak tutmaya meydan okumayacağı” sonucuna vardı.
Önümüzdeki Gelecek Parlak Mı?
Fiyatlarda yaşanan dalgalanmalara rağmen, Bitcoin meraklıları ekosistemindeki son gelişmeleri, Bitcoin’in yine de bir geri dönüş yapabileceğinin kanıtı olarak gösteriyor.
Teknolojik gelişmeler, perakende işlemlerinde kripto para birimi kullanımı için umut veriyor. Bitcoin ağındaki Lightning Network düğümlerinin sayısı 2008 yılı boyunca ikiye katlandı. (Lightning Network, ana blok zinciri üzerinden işlemler gerçekleştirerek bitcoin’in ağını hızlandırmayı amaçlamaktadır.) Çapraz zincir takasları, diğer kripto para birimleri için blok zincirleri ile sorunsuz işlem yapılmasını sağlayacaktır.
Bitcoin ekosistemi, kullanım alanlarını genişleten bir dizi ürünle de büyümeye devam ediyor. Bitcoin ile alım satım yapmanın yanı sıra, onu krediler için teminat olarak kullanabilir veya onunla mücevher satın alabilirsiniz. Bazı haberlere göre, küçük ve orta ölçekli işletmeler de daha az maliyetli olduğu için banka havalesi yapmak amacıyla Bitcoin’in blok zincirini kullanmaya başladı.
Ancak Bitcoin’in servetindeki en büyük değişiklik düzenlemeden kaynaklanabilir. SEC tarafından Bitcoin ETF’lerin reddedilmesi manşetlere taşınırken, düzenleyicilerin duruşunda gözle görülür bir yumuşama oldu. Bitcoin ve diğer kripto para birimleri, Fintech konferanslarında ve SEC komisyoncuları arasında önemli bir tartışma konusu haline geldi.
SEC’in konuyla ilgili yorumu, bazı kripto para birimlerinin durumuna ilişkin eleştiriden ziyade daha net bir tutuma dönüştü. SEC, kripto para birimleri içindeki dolandırıcılık ve manipülasyon vakalarını engellerken, komisyon üyeleri de ekosistemindeki oyuncuları eylemlerini temizlemeye teşvik etti.
Sonuç
Bitcoin ekosisteminin kaosundan bir düzen ortaya çıkmaya başlıyor. Kripto para borsaları için kendi kendini düzenleyen kuruluşların oluşumu bir başlangıçtır. Lloyds of London gibi sigorta devlerinin kripto para ekosistemine girişi, başka türlü kripto para birimlerine yatırım yapmaktan çekinen yatırımcıların endişelerini giderecek başka bir gelişmedir. Endeks fonlarından emeklilik hesaplarına kadar bir dizi yeni yatırım ürünü de ekosisteme giriyor.
Kurumsal yatırımcıların da Bitcoin’e yatırım yapma fikrine ısındıkları söyleniyor. Wall Street’in girişi, kripto para ekosistemindeki likidite için önemli bir oyun değiştirici olabilir. Çünkü perakende yatırımcıların ve kısa vadeli traderların aksine, uzun vadeli yatırım yaparlar ve fiyatları dengelemede önemli bir rol oynayabilir.
Kripto para birimlerine ve diğer İlk Para Tekliflerine (“ICO’lar”) yatırım yapmak oldukça riskli ve spekülatiftir. Bu yazı, kripto para birimlerine veya diğer ICO’lara yatırım yapmak için bir tavsiye değildir. Her bir bireyin durumu benzersiz olduğundan, herhangi bir finansal karar vermeden önce her zaman nitelikli bir profesyonele danışılmalıdır.
