Blockchain, bütün kripto paraların faydalandığı teknolojiye verilen addır. Orijinal kripto para Bitcoin (BTC) ilk defa kullanıcılara tanıtıldığında gündeme gelen Blockchain teknolojisi günümüzde oldukça büyük bir sektöre ev sahipliği yapıyor. Blockchain güzel dilimiz Türkçeye genellikle “blok zinciri” şeklinde doğru bir şekilde tercüme ediliyor. Bu teknolojiye niçin blok zinciri denildiği ise birbiri ardına eklenmiş bloklardan oluşması mantığına dayanıyor. Teknolojinin nasıl işlev gösterdiğini yazının devamında bulabileceksiniz. Oldukça dayanıklı, geri dönüştürülemez, güvenilir ve kullanışlı bir teknoloji olan blok zinciri kendisine geniş bir kullanım alanı bulmakta gecikmedi. BTC gibi çok sayıda kripto paraya olanak veren bu teknoloji akla gelebilecek hemen her alanda çalışma yürütüyor. Geliştiriciler olarak adlandırdığımız bilgisayar uzmanları bu teknolojiyi farklı alanlara uyarlama konusunda faaliyet veriyor. Örnek vermek gerekirse son zamanlarda metaverse ve NFT gibi alanlarda yeni projelerin sıklıkla karşımıza çıktığını görüyoruz. İşte bu tür projelerin tamamım blok zinciri teknolojisinde güç alarak çalışmalarını sürdürüyor.
Peki blockchain neden önemli? Blockchain teknolojisini diğer yeni teknolojilerden ayıran özellikler neler? Nasıl oluyor da bir teknoloji kısaca bir süre içerisinde kendisine milyarlarca dolar değerinde dev bir sektör oluşturabiliyor? Kripto paralar ile blockchain’in ilişkisi tam olarak ne? Okumayı sürdürdüğünüz bu yazı boyunca demin sorduğumuz sorulara yanıtlar bulmaya çalışacağız.
Blockchain Ne Zaman Çıktı?
Birkaç kelimeyle ifade etmek gerekirse bir blok zinciri, sürekli büyüyen bir veri kayıtları listesidir. Böyle bir liste, kronolojik sıraya göre düzenlenmiş ve kriptografik kanıtlarla bağlanmış ve güvence altına alınmış birçok veri bloğundan oluşur. Blok zincirinin ilk prototipi, bilgisayar bilimcisi Stuart Haber ve fizikçi W. Scott Stornetta’nın eski çalışmalarına dayanıyor diyebiliriz. Bu çalışmalarda dijital belgeleri veri kaybına karşı korumanın bir yolu olarak bir blok zincirinde kriptografik teknikleri uygulayarak saklamayla ilgiliydi. Bahsettiğimiz düşünceler 1990’ların başlarına dayanmaktadır. Haber ve Stornetta’nın çalışmaları sonrada Dave Bayer, Hal Finney gibi diğer birçok bilgisayar bilimci ve kriptografi meraklısının çalışmalarına ilham verdi. Süreç bizi nihayetinde ilk merkezi olmayan elektronik ödeme sistemi Bitcoin’in yaratılmasına götürdü. Bitcoin whitepaper dosyası bilindiğiz üzere ilk kez 2008 yılında Satoshi Nakamoto takma adlı geliştirici ya da geliştiriciler tarafından yayınlandı. Günümüzde bu teknoloji kolay tahmin edilemeyecek boyutta bir başarı ve popülarite yakalamayı başardı. Merkeziyetsizliği sağlayan ve şeffaf şekilde adil çözümler sunan blockchain kullanıcılara umut ve ilham veriyor.
Blockchain ve Kripto Paralar
Blockchain teknolojisi günümüzde çok sayıda kripto para projesinin geliştirilmesine teknik imkan hazırladı. Teknoloji ilk kez Satoshi Nakamoto tarafından teknik olarak tanıtıldığında Bitcoin’in yapabilecekleri kalabalıkları heyecanlandırmayı başardı. BTC’nin sunabildiklerini blok zinciri teknolojisi sağlıyordu. Bu teknolojinin diğer kripto para projeleriyle farklı sektörlere taşınması ise birbirini tetikleyen çeşitli sonuçlar doğurdu. Üstelik blockchain teknolojisi yalnızca kripto paralarda uygulanmıyordu. Devlet dairelerinden dev bankalara kadar çok sayıda kurum bu teknolojinin sağladığı güvenli saklama ve işlem gerçekleştirme olanaklarına erişmek istedi. Ancak elbette teknolojinin milyarlarca dolarlık değere ulaşması kripto paralar sayesinde mümkün oldu.
Kripto para piyasası, blockchain teknolojisinin farklı sektörlere uygulanmasıyla gücüne güç kattı. Kendisine yeni kullanım alanları yaratan bu piyasaya her geçen gün yeni kullanıcılar dahil oldu. Dolayısıyla büyük bir talep meydana geldi ve proje geliştiricileri blok zincirinden faydalanarak yeni teşebbüslere imza attı. Son zamanların en popüler projeleri genellikle metaverse ya da NFT alanlarında hizmetler sunuyor. Sitemizde yer alan bilgilendirici içerikleri takip ederek piyasadaki son güncel ve popüler gelişmeleri yakından takip edebilirsiniz.
Blockchain Nasıl Çalışmaktadır?
Blok zinciri teknolojisi aslında Bitcoin’den daha eski bir teknolojidir. Bu teknoloji BTC için olduğu gibi çoğu kripto para ağının da temel bileşenidir. Blok zinciri temelde basit bir mantık üzerinde faaliyet gösteriyor. Bu mantık önceden onaylanmış tüm işlemlerin kalıcı bir kaydını (blok zinciri) tutmaktan ileri gitmiyor. Blokchain’in merkezi olmayan, dağıtılmış ve halka açık bir dijital defter görevi gördüğünü ifade edebiliriz. Blok zinciri işlemleri, küresel olarak dağıtılmış bilgisayarların (node’lar) eşler arasında kurulmuş bir ağı kapsamında gerçekleşir. Her bir node, blok zincirinin bir kopyasını tutar ve ağın işleyişine ve güvenliğine katkıda bulunur. Bitcoin’i sınırsız, sansüre dayanıklı ve üçüncü taraf aracılığı gerektirmeyen, merkeziyetsiz bir dijital para birimi yapan şey tam olarak budur. Demin ifade ettiklerimiz sonucunda kimsenin mevcut teknik şartlarda etkileme gücünün bulunmadığı benzersiz bir sistem meydana geliyor.
Dağıtılmış defter teknolojisi (DLT) adını verdiğimiz teknoloji uygulamasını gündeme getiren blok zinciri birçok şeyi başarıyor. Bu sayede ağ isteyen herkesin geçmişini değiştiremeyeceği ve çifte harcama gibi sahtekarlıklara karşı oldukça dirençli olacak bir yapıya sahip oluyor. Dağıtımlı defter denilen ve herkesin elinde bir kopyasının bulunduğu veritabanı değiştirilemez nitelikte. Aynı zamanda bu ağ belirli bir miktarda elektrik ve hesaplama gücü olmadan çalışmalarına devam edemiyor. Bu noktada aklımıza ağın çalışma prensibini belirleyen konsensüs algoritması geliyor. Orijinal kripto para Bitcoin Proof of Work (İş kanıtı) algoritmasını kullanıyor. Her ağın kendi fikir birliği (konsensüs) algoritması olabilir. Bu terim ağdaki bileşenlerin uyacağı temel prensipleri ve işlemleri tanımlıyor. Örneğin ağdaki madencilik çalışmalarıyla ilgili teknik kurallar ve buna benzer unsurlar bu sayede sorunsuz bir şekilde çalışıyor.
Blockchain Sektörü
Blockchain teknolojisinin yalnızca kripto paralarla sınırlandırılmış bir uygulama alanı yok. Bu benzersiz teknoloji akıllara gelebilecek hemen her alanda kullanılabilir. Sağlıktan yönetime, sigortacılıktan nesnelerin internetine kadar geniş bir kullanım alanı bulunan blok zinciri günümüzde milyarlarca dolarlık bir sektöre olanak sağlıyor. Kripto para piyasası bu sektörün oldukça önemli bir parçası.
