Giriş
PoS (Proof of Stake) dünyası, Stake modelini bir güvenlik özelliği olarak benimsedi, katılımcılar PoW (Proof of Work) muadili olarak hesaplama gücüyle değil, kaç token stake ettikleriyle tartıldı. PoW’un işlem gücüne karşılık farklı bir yaklaşım süren PoS oldukça popüler hale geldi. Bunun gücüyle, PoW’a karşı üstünlüğünü iddia ederken giderek yaygınlaştı.
Herhangi bir PoS sistemi, onu yeterince demokratik tutmak için bir yaklaşım olarak tokenlerin istikrarı ile destekleniyor. Bir bakıma PoW’da bilgi işlem gücünün merkezileşme sorununu çözüyor. Ancak bu mekanizma, “stake”in kendisini tehlikeye atıyor. Bununla birlikte, ilgili çözümler şimdiye kadar yeterince mükemmel değil, bazıları token sahiplerinin çıkarlarına zarar veriyor, bazıları ise bir bütün olarak sistemi değersizleştiriyor. Sistemler PoS spektrumunun bir ucunda neredeyse tüm saha testleri, güvenlik açısından daha yüksek bir pay oranı için teşvikleri entegre ediyor. Öte yandan, büyük miktarda token stake eden kullanıcıdan gelebilecek olası saldırıları önlemek için stake tokenlerini bir kilit periyoduna bağlamaları gerekiyor. Ortada ana ağın güvenliği ile tokenlerin likiditesi arasında bir paradoks var. Yani, stake edilen tüm tokenleri kilitleyen bir sistem son derece güvenlidir, ancak sıfır token likiditesi nedeniyle değer artışı eşiğine itilir. Bu nedenle Stafi likidite sağlayan ve kilitli varlıkların serbestçe dolaşmasını sağlayan merkezi olmayan bir protokol oluşturmaya kararlı. Bu şekilde, rToken (ödül Token) vererek Likidite garanti edilirken, orijinal tokenler zincire stake edildiğinde sistemin güvende tutulması hedefleniyor.
Stafi Nedir?
Stafi likiditeyi güçlendiren merkezi olmayan bir protokoldür. Alt sözleşme ve uygulama katmanları olmak üzere 3 katmanı kapsar. Alt katman temel olarak Parity tarafından geliştirilen bir blockchain mimarisi olan ve tüm mimari, konsensüs modülü, P2P modülü, Stake modülü vb. dahil olmak üzere birçok geliştirme modülünü entegre eden Substrate üzerine kurulan bir blockchain sistemine dayanıyor. Sözleşme katmanı, sırasıyla XTZ, Atom ve Dot için staking sözleşmeleri gibi çeşitli staking sözleşmelerinin oluşturulmasını destekliyor. Token sahibi, normal Stake tarafından elde edilen enflasyon teşvikleriyle tutarlı olan stake Sözleşmesi yoluyla stake yapabilir. Ancak fark token sahibinin rToken’ları da alabilmesidir. Son olarak, uygulama katmanı, rToken’in Stafi protokolünde dolaşımı, aktarımı ve ticareti için merkezi olmayan bir tahvil varlık alım satım pazarı oluşturmak için üçüncü taraf Stafi tabanlı API’leri veya özelleştirilmiş API’leri de içeriyor.
Stafi’nin Özellikleri
Protokol tamamen merkezi olmayan bir şekilde çalışır. Substrate üzerine inşa edilen Stafi, Polkadot’a paralel bir zincir olarak bağlanıyor ve Polkadot’un altında yatan konsensüsü paylaşıyor. Ana güvenlik ve performans da Polkadot tarafından garanti edilmiş oluyor. Çekirdek katman, sözleşme katmanıdır ve Stake tokenlerinin mülkiyeti, sözleşme kodu tarafından tamamen garanti ediliyor.
Staking ve Güvenlik
Stafi çoklu imzalar aracılığıyla stake adresinin güvenliğini sağlamak için dağıtılmış bir anahtar depolama protokolü kullanır. Token sahibi üçüncü taraf müdahalesine ihtiyaç duymadan herhangi bir zamanda ve herhangi bir yerde stake başlatabilir veya stake’i kullanabilir. Token sahibi stake sözleşmesine stake tokenlerini yatırdığında, sistemin enflasyon teşvikleri düzenli olarak alınabilir. Bu arada herhangi bir rToken sahibi herhangi bir zamanda, herhangi bir yerde ilgili stake sözleşmesine bir itfayı (bir nevi tokenleri geri almayı) başlatabilir. İtfa işlemi Stafi protokolü aracılığıyla orijinal zincirle etkileşime girer. İşlem zincire yazıldıktan sonra Stake ödemeyi gönderilene gönderilir ve tokenlerin kilidi açılır.
Stafi protokolü her bir alternatif rToken’ın yalnızca orijinal zincirdeki tokene karşılık geldiğini garanti eder. Yani, yalnızca rToken sahibi, orijinal tokenin stake sözleşmesine itfa edilmesini başlatabilir. A, rToken’ları B’ye takas ettiğinde, A artık bu tokenleri geri alma hakkına sahip değildir ve B artık stake sözleşmesine geri ödeme başlatabilir. Tüm bu süreç üçüncü taraf müdahalesini gerektirmez.
Herhangi bir üçüncü taraf, uygulama katmanında Stafi protokolünü kullanarak merkezi olmayan bir bağlı varlık değişimi kurabilir. Tüm rToken borsaları işlem derinliğini paylaşır. PoS’u benimseyen halka açık zincirlerin ana ağlarını başlatmasıyla birlikte, stake tokenlerinin sayısı ve çeşitliliği hızla artması bekleniyor. Böylece rToken daha sık işlem görecek. Sonuç olarak geliştiriciler başlattıkları rToken işlemlerinden işlem ücreti şeklinde büyük ölçüde ödüllendirilecekler. Stafi Protokolü, Staking varlıklarının likiditesini sağlayarak değer yaratır. Staker’lar piyasaya zamanında yanıt vermek için rToken’ı dolaşımda tutarken enflasyon ödülleri alabilir. Protokol likiditenin değerini yakalar ve değeri protokole geri gönderir.
FIS Tokeni Ve rToken
Stafi protokolünde iki tür token vardır, biri alternatif token (şu anda rToken) ve diğeri FIS’dir. Protokoldeki iki tokenin işlevleri farklıdır. rToken esas olarak likidite ortamını üstlenir ve öz sermayeye atfedilen işlemlerde kullanılır. Stafi protokolünün ana tokeni olan FIS, esas olarak değer yakalama, konsensüs teşvikleri ve sistem kötüye kullanımının önlenmesinden (işlem ücreti gibi) sorumlu olan tokendir.
FIS Stafi protokolünün kendine ait dijital kriptografik olarak güvenli tokenidir. FIS Stafi protokolünün protokolünde/kodunda belirtilen atfedilen işlevlerin aktarılabilir bir temsilidir ve Stafi’deki ekosistemin işleyişinde önemli bir rol oynamak üzere tasarlanmıştır. Tokenin yalnızca platformda birincil token olarak kullanılması amaçlanmıştır.
FIS, Stafi protokolünün katılımcıları arasındaki işlemler için değişim aracı olarak kullanılıyor ve iade edilemeyen bir işlevselliğe sahip. FIS’in tanıtılmasının amacı, Stafi protokolü üzerinde ekosistem içinde etkileşime giren katılımcılar arasında uygun ve güvenli bir ödeme ve anlaşma şekli sağlamaktır. Token platform dışında insanlar tarafından kabul edilen bir değişim aracı değildir ve olması amaçlanmamıştır. Mal veya hizmetlerin ödenmesi veya bir borcun ödenmesi adına herhangi bir kişi tarafından tasarlanmamıştır veya kullanılması düşünülmemiştir.
FIS hiçbir şekilde Vakıf, Distribütör, ilgili iştirakleri veya diğer herhangi bir şirket, girişim veya teşebbüste herhangi bir hisse, katılım, hak, unvan veya menfaati temsil etmiyor. Bu nedenle bir menkul kıymet olarak sınıflandırılmıyor. FIS yalnızca Stafi protokolünde kullanılabilir ve FIS Stafi protokolünün kullanımını ve etkileşimini sağlamak için bir araç olarak kullanma hakkı dışında kullanıcıya açık bir hak vaat etmemektedir.
Stafi protokolü, farklı stake tokenlerini işlemek için farklı staking sözleşmeleri içeriyor. Bu stake tokenleri, enflasyon ile ortaya çıkan ödülleri elde etmek için orijinal zincirde kilitlenir. rToken aktarıldığında veya kullanıldığında, stake ödülleri için bir miktar tahsil ediliyor. Protokolde bu ödüllere likit ücret adı veriliyor.
