Öncelik bir Blockchain olan Flow’u daha iyi anlamak üzere Blockchain in ne olduğu konusunu netleştirelim. Blockchain bir veri bloğunun ağdaki bir çok katılımcı tarafından paylaşıldığı, işlendiği ve geliştirildiği sistemdir. Bitcoinin yaratıcısı olan Nakamoto’ya göre “Blockchain, yapılan her işlem bilgisinin ağdaki katılımcılar tarafından kaydedildiği ve paylaşıldığı dağıtılmış bir veri yapısıdır”
Flow nedir?
Blockchain teknolojisi şu anda, bir çok alanda yürütülen faaliyetlerin merkezinde bulunmaktadır. Kısa bir süre içerisinde birçok alana entegre edilen Blockchain’in temelinde değiştirilemez, güvenli ve aktif veri akışı yatmaktadır. Merkeziyetçi ve tekli sistemlere kıyasla birçok avantajı bulunur. Bunlardan bazıları;
- Verilerin kopyalarının tüm sistemdeki paydaşlarca kaydedilmesi, herkesin bu verilere erişilebilmesi ve işlemleri takip edebilmesi.
- Verilerin paydaşlarca kaydedildiğinden veri kaybı ve veri tahribatının engellenebilmesi.
- Dijital imza doğrulaması ile paydaşların güvenli iletişiminin sağlanması.
- Merkezi bir otorite olmadan çalışabilmesi, bu dağıtık yapısı sayesinde müdahale edilemez, durdurulamaz veya kapatılamaz olması.
- Akıllı sözleşmeler sayesinde faaliyetleri otomatikleştirilerek zaman ve iş gücünden tasarruf sağlanması.
Ve daha bir sürü avantaj sağlamaktadır. Bu avantajlar insanların Blockchain teknolojilerine talep ve ilgilerini arttırmaktadır ve çok büyük gelişmeler gözlenmektedir. Bugün konumuz olan Flow’da bunlardan bir tanesi olarak karşımıza çıkıyor.
Flow’un Çıkış Noktası
Flow’un ayrıntılarına girmeden önce, neden buna ihtiyaç duyulduğu ve neden geliştirildiği konusuna bakalım. Değiştirilmesi mümkün olmayan dijital varlık, yani NFT (İng. non-fungible token) örneklerinden birisi olan CryptoKitties, oyuncuların sevimli dijital kediler satın aldığı, ticaretini yaptığı ve ürettiği çevrimiçi bir oyun. ERC721 standardı ile Ethereum Blockchaini üzerine inşa edilen bu değiştirilebilir olmayan token oyunu, insanlar tarafından ilgi topladıkça ve oyuncuların sayıları arttıkça Ethereum’un üzerine çok yük binmesi ve işlem akışının yavaşlaması ile sonuçlandı. Bunun üzerine CryptoKitties’in yaratıcı Dapper laps, yeni bir çözüm arayışına girişti, ve çözüm yeni bir Blockchain idi.
Sonuç, NFT koleksiyonları, büyük yük arz eden kripto oyunları ve geliştirilen diğer bir çok NFT sistemlerini desteklemek üzerine tasarlanmış bir Blockchain, Flow.
İşin aslına bakacak olursak Flow’un diğer Blockchain’lerinden çok da bir farkı bulunmuyor.
Flow sadece parçalama teknikleri kullanılmadan kapsamlı bir ölçeklendirme ile inşa edilmiş, NFT ekosistemi, CryptoKitties gibi oyunları ve benzeri sistemleri içeren dapp’leri, hızlı ve düşük maliyetli işlemlerle destekleyen bir Blockchain.
Flow nasıl çalışır?
Flow, doğrulayıcılarının ağa katılması için belli bir sayıda Flow token stake etmesini gerektiren bir proof-of-stake modeli kullanmaktadır. Bununla birlikte, Flow doğrulama görevlerini dört ayrı node türüne böldüğü için doğrulamanın çalışma şekli, Blockchainler arasında benzersizdir:
- Fikir birliği
- Doğrulama
- Yürütme
- Toplama
Dört node türünün tümü, her işlemin doğrulanmasına eklenir. Bu yüzden Dapper, görevleri bölmenin, işlemleri işlemeyi rakip Blockchain lerinden daha verimli hale getirdiğini söylemekte. Bir Blockchain’in depolama ve hesaplama ihtiyaçlarını sayısız düğümde paylaştırmak veya yaymak için alternatif bir seçenek olduğunu savunan Dapper, “Flow, parçalama sistemi kullanmamakta ve bunu yaparak Dapper, Flow’un işlemleri atomik, tutarlı, izole ve dayanıklı (ACID) tuttuğunu ve geliştiricilerin birbirlerinin çalışmalarını geliştirmelerine olanak tanıdığını” söylemekte.
Peki Flow ile neler yapılabilir?
Şu anda herhangi bir kullanıcı, Flow ile NBA Top Shot aracılığıyla veya NFT pazarından sanat eserleri alabilir veya Blockchainde oluşturulan diğer çalışma uygulamalarını satın alarak etkileşime girebilir. Herhangi bir geliştirici ekip Flow ile deneyler yapmak ve kendi dapp’lerini oluşturmak için çeşitl eklentiler veya araçlar üretebilir ve kullanabilir.
Bu yüzden çok geniş ve aktif bir kullanım alanına sahip olan Flow’un geliştirilmesi ve talepler ile kendini güncelleyerek daha geniş kitlelerce etkileşime geçeceğini şimdiden söyleyebiliriz. Bu gelişim örneklerinden iki tanesini inceleyelim.
NBA Top Shot
Bir platform düşünün, NBA maçlarında önemli olayların para karşılığı satın alınabildiği veya satılabildiği bir yer olsun. İşte NBA Top Shot tam olarak bunu yapıyor. NBA Top Shot, NBA olaylarının kullanıcılar tarafından seçilip, NFT haline getirilip satın alınabilir, satılabilir veya elde tutulabilir hale getirilen çevrimiçi pazar diyebileceğimiz bir platform. Bu arada LeBron James’in bir atışının 208.000 ABD dolarına satın alındığını ekleyelim.
CryptoKitties
Aslında CryptoKitties’de çok farklı değil. Dijital olarak oluşturulmuş yavru kedi, aslında tamamen özel, daha önce hiç oluşturulmamış kombinasyonlara sahip. Fakat bazı kediler oldukça ender ve bu yüzden oldukça değerliler. Hatta aralarında öyle bir kedi var ki kullanıcılar bu kediye 600 ETH ödediler.
İşte bu yapılan işlemlerin yükü şu anda Flow tarafından üstlenmiş durumda. Bu sayede ne Ethereum ağı yavaşlıyor ne de insanlar NFT oyunlarından mahrum kalıyor.
Nasıl Flow Token Satın Alabilirim ?
Şuan maalesef çoğu büyük kripto para borsası Flow’u desteklememekte, fakat destekleyen firmalar da mevcut. Örneğin CoinMarketCap üzerinden FLOW satın alabilir-satabilir veya tutabilirsiniz.
Flow’un Potansiyeli
Flow’un ilerleyen zamanlarda daha da gelişeceği ve kendisini geliştireceği neredeyse kesin. Bu geniş kitlelerin ve büyük veri akışının altından kalkabilecek şekilde geliştirilen Flow Blockchaini, halihazırda kendi potansiyelini NBA Top Shot ile büyük miktarlarda nakit üreterek ve ana akımın dikkatini çekerek ne tür potansiyellere sahip olduğunu gösterdi.
Flow’un geleceği
Flow’a oldukça önemli bir soruna akıllıca bir çözüm diyebiliriz. Günümüz teknolojilerinin blockchain sistemlerine adapte oluşunda Flow’unda bir izi olacağı aşikâr. Aslında şimdiden bunu NFT pazarları, Blockchaini kullanılan oyunlar ve diğer araçlarda görebiliyoruz.
Özellikle 2020 sonları ve 2021 başlarındaki olumlu NFT rüzgarından Flow’unda oldukça iyi faydalandığını söyleyebiliriz. Sadece Dapper Labs’in kendi NBA Top Shot en başarılı kripto dapp’larından biri olmakla kalmadı, Flow 2021’in ilk haftalarında geliştirici taleplerinde önemli bir artış olduğunu açıkladı. Bu da gelecekte bizi çok çeşitli yenilik, ve ürünlerin beklediğinin bir göstergesi.
Flow’un yerel FLOW Token’i, ilk olarak Ekim 2020’de CoinList aracılığıyla Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada ülkeleri hariç halka sunuldu. Teklif verilme sistemi aracılığıyla satılan token’lar , daha sonra en az bir yıl süreyle kilitlendi; bu, kilitleri açılana kadar dolaşıma sokulamayacakları anlamına geliyor.
Öte yandan, doğrulayıcı lara ödenen FLOW ödülleri başka birine aktarılabilir veya satılabilir, bu nedenle piyasada bir miktar akış vardır öyle ki Kraken ile Huobi gibi bazı borsalar kullanıcıların FLOW işlem yapmasına izin veriyor. Fakat, bazı Binance ve Coinbase gibi büyük borsalar şu anda Flow’u işlemiyorlar.
