Giriş
Kripto paralarla ilgilenen herkes mutlaka bir ara Golem (GNT) projesini duymuştur. Golem geçtiğimiz yıllarda oldukça ses getiren ICO’lardan bir tanesine imza atmıştı.
O günlerden Golem’in geleceği parlak görünüyordu. Fakat ilerleyen zamanlarda proje söz verdiği geliştirmeleri zamanında yerine getiremedi ve biraz unutuldu. Fakat Golem ekibi geçtiğimiz yıl ana ağlarının beta sürümünü yayınladığında gözler yeniden Golem’e döndü. Bu yazımızda projenin zaman içerisinde gelişiminden ve özelliklerinde bahsedeceğiz.
Golem Nedir?
Golem projesi merkezsiz ve dağıtık bir ağda yer alan bilgisayarlar için global bir süper bilgisayar yaratarak işlemci gücünün alınıp satılmasına olanak sağlamayı hedefliyor. Ek olarak kullanıcılara kullanmadıkları CPU güçlerini kiralayıp GNT tokeni kazanmalarına olanak sunuyor.
Projenin ilk ayağı Brass Golem Nisan 2018’de kullanıma açıldı. Bu sürümde odaklanılan nokta CGI ve 3D modellerin işlenmesiydi. Ayrıca Blender ve LuxRenderer için uygulamalar Golem’de yer alıyordu. Golem ekibine göre ilk adım olarak 3D rendering alanı uygundu çünkü bu işlem oldukça uzun sürebiliyor ve işlemci gücü gerektiriyor.
Örneğin bir animasyon ortaya çıkartmak istiyoruz ve Blender’da bu animasyonumuzu oluşturduk, HD çözünürlükte render almak istiyoruz. Fakat bu iş işlemci gücümüze göre oldukça uzun sürebilir, günler hatta haftalar alabilir. Tabii ki yaratıcılar bu süreleri beklemek istemez. Bunun çözümü genellikle rendering farm adı verilen 3D işleyen sunucularda aranır ancak bu işlemleri başkasına yaptırmak oldukça maliyetlidir. Bazen sıra sistemiyle çalıştıkları için yine de işin tamamlanmasında gecikme yaşanabilir. Golem Network bu sorunu çözmek için yola çıktı.
Golem Teknolojisi
Rendering problemine bir alternatif da Golem’den geliyor. Kullanıcılar GNT tokenlerini kullanarak diğer kullanıcılardan işlemci gücü kiralayabiliyor. Diğer yandan kullanıcılar işin ne kadar hızlı olması gerektiği veya kaç parçada yapılması gerektiğine karar verebiliyorlar.
Ek olarak kullanıcılar ödemek istediği miktarı da belirleyebiliyor ve bu genellikle saat başı ücret olarak yansıyor. Yavaş işlemler için düşük ücret ya da acele bir işleme ihtiyaç varsa yüksek ücrete ayarlanabiliyor. Böylece daha ucuz bir alternatif ortaya çıkmış oldu. Üstelik boşta duran işlemci gücünü değerlendirmek isteyenler için de fırsat oluyor.
Brass Golem’in başlatılması gerçek hayata etki eden ilk Golem platformu uygulamasını da ortaya çıkarmış oldu. Ancak gelecekte bu durumun değişmesi planlanıyor çünkü geliştirici ekibin birçok yeni uygulama için çalıştığı biliniyor. En nihayetinde işlem gücü gerektiren bütün işlerin Golem’e taşınması hedefleniyor. Öte yandan belirtmek gerekir ki Blender için Golem’in yaygınlaşması oldukça yavaş oldu.
Golem’in Kullanım Alanları
Golem’in rendering işlemlerinde kullanılmasına ek olarak, geliştirici ekip Golem’e yeni bir fonksiyon daha ekledi. Brass Golem ağına eklenen gWASM’lar geliştiricilerin Web Assembly’yi sağlayıcıların makinelerinde çalıştırmasına izin veriyor. Böylece Web Assembly kaynaklı merkezsiz uygulamaların yaratılması kolaylaşıyor. Ayrıca uygulamaları Golem ağına taşımak da mümkün, özellikle işlemci gücüne ihtiyaç duyan pahalı uygulamalar Golem’de daha kolay yer bulabiliyor.
Bir diğer kullanım alanı ise görüntülerin kodlarının dönüştürülmesi. Transcoding adı verilen bu uygulamada Golem kullanıcıları büyük videolarının formatlarını değiştirebiliyor. Bu özellik aynı zamanda kolay bir ara yüz ile birlikte geliyor ve herkes için kullanım kolaylığı sağlanıyor.
Golem Ekibi
Golem geliştiricileri ve yönetimi merkez olarak Polonya’yı seçti. Projenin kurucularından ve şu anki CEO Piotr Janiuk. Bilgisayar bilimi ve matematik alanında master yaptıktan sonra Janiuk, imapp’in baş geliştiricilerinden biri oldu. Çalışma ortamındaki arkadaşlarından daha sonra Golem ekibini oluşturdu.
Diğer kurucu ve COO Aleksandra Skrzypczak, bir başka master dereceleri matematikçi. Skrzypczak makine öğrenimi ve sosyal medya üzerine araştırmalar yaptı. Aynı zamanda Golem projesi öncesinde imapp’de geliştiriciydi.
İki isim haricinde Golem ekibinde 20 den fazla kişi bulunuyor. Çoğu çalışan daha önceden birlikte imapp projesinde yer aldı. Çalışanlar arasından bilgisayar mühendisleri, yazılım geliştiricileri ve bilgisayar uzmanları bulunuyor.
GNT Token
Golem Network içerisinde işlemci güçlerinin alınıp satılmasında GNT tokenleri kullanılıyor. GNT bir ERC-20 tokeni yani Ethereum blockchain’ine bağlı. Bu yüzden ağ üzerinden gerçekleşen token gönderimlerinin akıbeti hakkında hiçbir kullanıcının endişe etmesi gerekmiyor.
GNT tokenleri daha önceden kazıldı ve 1 milyar GNT yaratıldı. Ancak bu dolaşıma 980.050.000 GNT tokeni sokuldu. Tokenler 9 Kasım 2016’da düzenlenen bir ICO’da satıldı. ICO’da toplamda yaklaşık 8 milyon dolar toplandı.
Golem ekibinin GNT’nin fiyatını yükseltecek hamlelerde bulunması beklenmiyor. GNT kullanım amacı olarak sadece Golem Network üzerindeki ödemeler ve ödüller hedefleniyor. GNT’ler büyük hacimli olarak Binance kripto para borsasında işlem görüyor.
Golem’in Yaygınlaşması
Beklenildiği gibi Golem’in 3D rendering endüstrisinde yaygın kullanılması zaman alacak gibi görünüyor. Geliştiricilerin yol haritasında birçok kullanım alanı mevcut ancak blockchain alanında tam anlamıyla yoğunlaşamayan ekipleri projedeki mihenk taşlarına oldukça zor ulaşıyor. Yine de geliştiriciler bu konuda iyimserler.
Brass Golem’in tamamlanması başlangıçta düşünülenden 1 yıl sonra gerçekleştirildi. Fakat geçmişine bakıldığında oldukça sağlam bir işleyişi bulunuyor. Projenin 2020 hedeflerinin bir kısmı da 2021’e sarkmış durumda. Bu geliştirmelerin arasında daha spesifik olarak kullanım alanları yer alıyor. Şu anda ağda sağlayıcı olmak için kolay bir yöntem yok, üstelik sadece Ubuntu sistemini kullananlar sağlayıcı olabilir. Henüz ara yüzler de tam anlamıyla tamamlanmış değil.
Artık takip edilmiyor olacak ki proje geliştiricileri geçen sene yol haritalarını yayınlamayı durdurdular. Bunun yerine orta vadede ulaşılması muhtemel hedefleri açıklıyorlar. Gelişimleri yavaş kalsa da Golem ağır fakat sağlam adamlarla yürümeye devam ediyor.
