Para birimlerini ve varlıkları çok az hükümet denetimiyle veya hiç gözetmeden saklayabileceğiniz bir yere sahip olmak, dünya seçkinlerinin çoğu için bir ihtiyaçtır, ancak ortalama bir insanın erişemeyeceği bir şeydir.
Mevcut finansal sistemin dışında bir varlık sınıfı olarak kripto para biriminin bu role hizmet edeceği düşünülüyordu. Ancak son zamanlarda hepimizin gördüğü üzere, Bitcoin ve diğer birçok kripto para birimi, statükodan ayrılmak yerine statükoyla birleşiyor gibi görünüyor. Haven Protokolü, herkesin varlıklarını gerçekten “açık denizlere” taşımasını mümkün kılan bir protokol sunarak bunu değiştirmeyi umuyor.
Haven Protokolü’nün Kısa Tarihi
Haven Protokolü, birçok en iyi kripto para biriminin özelliği olan bir tür pasif geçmişe sahiptir. Proje 21 Şubat tarihinde iki anonim geliştirici tarafından, 2018 Bitcointalk üzerindenden duyuruldu. Haven Protokolü, stablecoin’ler ve diğer kripto paralar dahil olmak üzere çeşitli varlıkları temsil eden varlıkları yaratmayı mümkün kılacak bir Monero çatalı olarak tanımlandı(İlk başta biraz karmaşık gelebilir. Rehberin ilerleyen kısmında neyi kastettiğimi açıklayacağım).
O zamanlar, Monero gibi özel bir Blockchain ağında bunu yapmanın imkansız olduğu düşünülüyordu. Bunun nedeni, Monero gibi ağlar Ethereum gibi tokenleştirmeyi desteklememesi ve tokenizasyona alternatifin (Colored Coins) özel ağlarda bulunmayan bir derece şeffaflık gerektirmesiydi.
Projenin özel finansmanı, ICO’su ve yalnızca küçük bir öncülü olmamasına ek olarak eldeki görevin imkansızlığı, başlatıldığında Haven Protokolü için çok fazla ilgiye neden oldu. Ne yazık ki, iki isimsiz geliştirici kısa süre sonra vaat ettiklerini gerçekleştiremeyeceklerini anladılar. Token’larını piyasaya sürdüler ve 2018’in sonunda projeyi terk ettiler.
Ocak 2019’da, Haven topluluğunun birkaç çekirdek üyesi projeyi devraldı. İki isimsiz kurucunun, vaat ettiklerini yerine getirmek için iyi niyetle çalıştıklarını iddia ettiler. Bu, sözde anonim geliştiricilerin geride bıraktığı orijinal kodda ortaya çıktı.
Yeni ekip, Haven Protocol’ün orijinal kodunu çatalladı ve onu açık kaynaklı bir projeye dönüştürdüler. İnternet bağlantısı olan herkesin erişebileceği özel, denizaşırı bir banka olma vizyonunu yerine getirmeyi kendilerine görev edindiler.
Haven Protocol’ün yeni geliştiricileri, Monero’nun en iyi geliştiricilerinden bazılarının yardımıyla Mayıs 2020’de Colored Coins’i özel bir Blockchain’e eklemeyi başardı( bu her iki proje için de büyük bir dönüm noktası konumundadır). Haven Protocol’ün ilk sentetik varlığı xUSD, Temmuz 2020’de yayına girdi. O zamandan beri 4,5 milyonun üzerinde xUSD basıldı. O zaman gelin projenin detaylarına inelim. Öncelikle:
Haven Protokolü Nedir?
Haven Protokolü, hem istikrarlı hem de değişken varlıkları temsil eden özel kripto varlıkların oluşturulmasını destekleyen bir Monero çatalıdır. Haven Protokolünde para birimleri ve emtialar dahil hemen hemen her varlık oluşturulabilir. Bunların tümü varsayılan olarak özeldir. Amaç, hükümetlerin ve düzenleyicilerin erişemeyeceği kendi dijital denizaşırı bankanızı yaratmayı mümkün kılmaktır.
Bugün gördüğümüz birçok kripto para biriminden farklı olarak, Haven Protocol’ün öncül değeri yoktu, ilk madeni para arzı yoktu ve herhangi bir tohum finansmanı almadı. Bunun yerine, tüm blok ödüllerinin %5’i otomatik olarak geliştirme ekibine tahsis edilir.
Haven Protocol’ün iki temel geliştiricisi, Dweab ve Neac takma adlarını kullanır. Dweab bir matematikçidir ve Neac bir kriptograftır. Her ikisi de aynı zamanda yazılım geliştiricisidir ve kendi alanlarında 20 yılı aşkın deneyime sahiptir.
Eylül 2020’de Haven Protokol ekibi, Haven Vakfı’nın kurulduğunu duyurdu. Cayman Adaları’nda kayıtlı olan Haven Vakfı’nın misyonu, Haven Protocol’ün yerel kripto para birimi XHV’nin ve çeşitli varlıklarının (esas olarak xUSD) benimsenmesini artırmaktır. Bu, borsa listelerini kolaylaştırmak (yasal bir imza sahibi gerektirir) ve fiat-kripto açma-kapama rampaları oluşturmayı içerir.
Haven Protokolü Nasıl Çalışır?
Haven Protokolü, Monero’nun bir çatalı olarak tanımlansa da, buna Monero’nun bir klonu demek daha doğru olur. Haven Protokolü, saniyede aynı işlemlere (1700 – uyarlanabilir blok boyutları nedeniyle teorik olarak sınırsız), aynı temel işlem ücretlerine (1 cent’ten az), aynı blok süresine (2 dakika) ve aynı madencilik algoritmasına (iş kanıtı) sahiptir.
Birincil fark (ve belki de tek fark), Haven Protokolünün Colored Coins adlı bir şey uygulamış olmasıdır. Colored Coins, orijinal olarak 2013 yılında Bitcoin için tasarlanmış ve bir Bitcoin’e (veya bir Bitcoin’in bir kısmına) belirli bir nitelik atamanıza izin veren bir teknolojidir. Bu, bir Bitcoin’in Tesla hissesi gibi bir varlığı veya hatta tek bir ABD dolarını temsil etmesini mümkün kılacaktır.
Daha önce belirtiğim gibi, bunun Monero’da yapılmasının imkansız olduğu düşünülüyordu çünkü Blockchan’deki öznitelikle “Colored Coins” Bitcoin’i (veya Bitcoin’in kesirini) görebilmeniz gerekiyor. Haven Protocol geliştiricilerinin Colored Coins’i tam olarak nasıl uygulamayı başardıkları, açıkçası bu rehberin konusunun kapsamı dışındadır, ancak Haven Protocol’ün Mayıs 2020 tarihli Medium gönderisinde ayrıntılı olarak açıklanıyor. İsterseniz inceleyebilirsiniz.
Basit açıklama, Monero’nun bir işlemin geçerli olup olmadığını belirlemek için bir çıktının toplamını kullanması ve Haven Protocol geliştiricilerinin bu toplama çeşitli kripto paraların değerlerini doğru bir şekilde dahil etmenin bir yolunu bulmayı başarmasıdır.
Haven Protokolü, XHV Madenciliği
Monero gibi, Haven Protokolü de RandomX adlı bir iş kanıtı algoritması kullanır. Diğer iş kanıtı algoritmalarının aksine, RandomX özel madencilik ekipmanlarına (ASIC madencileri) dayanıklı olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu nedenle, Haven Protocol’ün yerel para birimi XHV’yi çıkarmak için ihtiyacınız olan tek şey normal bir bilgisayardır, ancak tercihen daha yeni bir bilgisayardır.
XHV madenciliği ile ilgileniyorsanız, beş Haven Protocol madencilik havuzundan birine katılarak bunu yapabilirsiniz. Ekiple Discord veya Telegram aracılığıyla iletişime geçerek Haven Protokolü Node’unuzu nasıl kuracağınızı öğrenebilirsiniz.
Haven Protokolü’nün Gizliliği
Haven Protokolü, Monero ile aynı gizlilik özelliklerine sahiptir. Bunların arkasındaki teknoloji de bu makalenin kapsamı dışında olsa da, bilmeniz gereken üç tane konu vardır.
Birincisi, işlem gönderen cüzdanın kimliğini gizleyen Halka İmzalardır. Bir Ring Signature işleminde, aynı cüzdan grubuna ait herhangi bir cüzdan, o giden işlemi imzalayabilir. Bu, işlemin gerçekte hangi cüzdandan geldiğini anlamayı imkansız hale getirir.
İkincisi, herhangi bir işlemde gönderilen para miktarını gizleyen RingCT’dir. Bunun yerine, yalnızca girdi ve çıktıların toplamı hesaba katılır.
Üçüncüsü, bir işlemi alan cüzdanın kimliğini gizleyen Gizli Adreslerdir. Bu, tek, sabit bir adres kullanıyor olsalar bile işlemin alıcıya bağlanmasını imkansız kılan tek seferlik bir adres oluşturmayı içerir. Tek seferlik adresin ne olduğunu yalnızca gönderen ve alıcı bildiğinden, bir işlemin gönderilip gönderilmediğini yalnızca onlar belirleyebilirler.
Haven Protokolü xAssets
xAssets, Haven Protokolü’ndeki gerçek dünya varlıklarının sentetik temsilleridir. Hangi varlıkların temsil edilebileceği konusunda tam anlamıyla bir sınırlama yoktur ve bu varlığın likiditesi üzerinde bir sınır yoktur (yani, Tesla’nın istediğiniz kadar sentetik hissesini satın alabilirsiniz). Bunun nedeni, xUSD gibi, teknik olarak herhangi bir xAsset’i destekleyen hiçbir şeyin olmamasıdır. Sadece Oracle’ın sağladığı fiyatları yansıtırlar.
Başka bir xAsset basmak için xUSD yazmanız gerekir. XHV’den xUSD dışında herhangi bir xAsset’e doğrudan gitmek mümkün değildir. Bu öncelikle geliştirici tarafında basitlik içindir ve çoğu emtianın (örneğin petrol, değerli metaller) evrensel olarak USD cinsinden değerlenmesi gerçeğiyle de doğrulanır.
Bununla birlikte, xUSD kullanarak xEUR veya xGBP gibi diğer sentetik para birimlerini basabilirsiniz.
Haven Protokol İşlemleri
Daha önce bahsedilen gizlilik özelliklerine ek olarak, Haven Protocol, xUSD için nane ve yakma mekanizmasının sabit kalmasını sağlamak için işlemlerine birkaç ek özellik ekledi. Birincisi ‘notlar’ denilen bir şeydir.
Banknotları fiziksel banknotlara (nakit) eşdeğer olarak düşünebilirsiniz. Haven Protokolü’ndeki işlemler, belirli bir banknotla ilişkili herhangi bir “değişiklik”, işlem tamamlanana kadar harcanamayacak veya taşınamayacak şekilde tasarlanmıştır.
Örneğin, bir borsada 100 XHV satın aldığınızı ve cüzdanınıza gönderdiğinizi varsayalım. Bu tutarı cüzdanınızda manuel olarak bölmediğiniz sürece, tek bir banknot olarak kabul edilecektir. Bu, 50 XHV’yi bir kişiye, diğer 50 XHV’yi diğerine göndermek istiyorsanız, ikincisini göndermeden önce ilk 50 XHV işleminin tamamlanmasını beklemeniz gerektiği anlamına gelir.
Haven Protokolü’ndeki işlemlerin sadece birkaç dakika sürdüğü göz önüne alındığında bu aptalca görünebilir, ancak ikinci özelliği hesaba kattığınızda mantıklı geliyor: xUSD ve XHV arasındaki kilit açma süresi. Bu kilit açma süresi 6 saat ile 7 gün arasında değişebilir. Bu, insanların xUSD nane ve yakma mekanizmasını manipüle etmesini önlemek içindir (yayınlanmasının ilk iki ayında meydana gelen).
Kilit açma döneminde oluşabilecek herhangi bir tutarsızlığı önlemek için, işlemi gerçekleştirdiğinizde varlığı satın aldığınız fiyatla birlikte dönüştürme ücreti kilitlenir. Örneğin, 100 XHV’den 100 xUSD’ye dönüştürmeyi başlattıysanız ancak XHV’nin fiyatı yalnızca 50 sent USD’ye düştüyse, seçtiğiniz kilit açma süresinden bağımsız olarak yine de 100 xUSD alırsınız.
XHV Token Hakkında
XHV’nin mevcut arzı yaklaşık 14,25 milyondur. XHV, Monero ile aynı emisyon programına sahip olduğundan, bu, blok ödülünün blok başına 1 XHV’ye düşürüldüğü Mayıs 2021’e kadar her blokta (2 dakikada bir) 2 XHV çıkarılacağı anlamına gelir.
Mayıs 2022’den sonra, Haven Protokolü kuyruk emisyonu adı verilen bir şeye girecek, burada blok ödülü gelecekte süresiz olarak 0,6 XHV olacak. Bununla birlikte, Monero (ve buna bağlı olarak Haven Protokolü) madencilik algoritmasını değiştirebilir ve yeni bir tanesinin gizliliği ve ademi merkeziyetçiliği (ASIC madencilerine direnç) arttırdığı tespit edilirse ödülü bloke edebilir.
Haven Protokolü, XHV ve ICO
Daha önce belirttiğim gibi, Haven Protokolü’nün hiçbir ICO’su, öncül kaynağı ve herhangi bir risk sermayesi firmasından tohum finansmanı yoktu. Bununla birlikte, yukarıda belirtilen Haven Vakfı , Cayman Adaları’na resmi olarak dahil olduktan kısa bir süre sonra, Eylül ayı sonlarında anonim bir kuruluştan 1 milyon dolarlık bağış aldı. Her şey anonim, ilginç…
XHV Nereden Alınır?
Haven Protocol ile kendi offshore banka hesabınızı başlatmak istiyorsanız, biraz XHV’ye ihtiyacınız olacak. Ne yazık ki, seçenekleriniz şu an için oldukça sınırlı, Bittrex. Oradaki ticaret hacmi en iyisi değil ama son haftalarda artıyor.
Bu rehber yazılırken Bittrex, birkaç kripto parayı listeden çıkaracağını duyurmuştu. Adlandırılmamış olsa da, XHV’da bundan etkilenebilir. Geçen gün fiyat düşmüş olsa da, XHV sahiplerinin çoğu bir borsada XHV satmak yerine xUSD ile takas yapmayı tercih etmiş gibi göründüğü için etkileyici bir toparlanma sağlamış görünüyor.
XHV Kripto Para Birimi Cüzdanları
XHV kripto paranızı saklamak istiyorsanız, tek seçeneğiniz yerel Haven Vault (web cüzdanı). Haven Cüzdanı mobil cihazlar için de mevcut olsa da, incelemeler kullanıcı deneyiminin en iyi olmadığını gösteriyor.
Haven Protocol ekibi şu anda indirilebilir bir masaüstü cüzdanla birlikte mobil cüzdanın daha kararlı bir sürümünü geliştiriyor.
Son Sözler
Haven Protokolü, kripto para birimi alanındaki en değerli projelerden biri olabilir/di. Kripto piyasaları, merkezi taraflardan, yani Tether (USDT) tarafından verilen stabil paralara inanılmaz derecede bağımlı hale geldi. Düzenleyicilerin bu stablecoin ihraççılarının peşine düşebileceğine dair söylentiler dolaşırken, kripto tabanlı alternatifleri keşfetmenin tam zamanı.
Aşırı teminatlandırılmış ve algoritmik sabit paralar, merkezileştirilmiş sabit paraların bırakacağı boşluğu doldurmak için tartışmasız yeterince geliştirilmemiştir. DAI stablecoin’ini destekleyen önemli miktarda kripto para biriminin aslında USDC olduğu gerçeğini göz önünde bulundurun. Bu kamplarda iyileştirmeler olması muhtemel olsa da, ikisi de mahremiyeti yeterince koruyamıyor.
Birçoğunuz, hükümetler ve düzenleyiciler adına Bitcoin ve Ethereum’daki kamu blokajlarındaki kamu işlemlerini izleyerek geçimini sağlayan düzinelerce Blockchain firması olduğunu bileceksiniz. USDC ve USDT sabit kalsalar bile, halka açık Blockchain ağları üzerine inşa edildikleri için aynı gözetime tabidirler. Ayrıca, istedikleri zaman parmaklarını şıklatabilir ve sabit varlıklarınızı dondurabilirler.
Kripto para birimi finansal sistemin dışında bir şey olmak istiyorsa, 2009’da Bitcoin ile ilk ortaya çıktığında sahip olduğu mahremiyeti geri almalıdır. Merkezileştirilmiş, aşırı teminatlandırılmış ve algoritmik sabit paralara güvenmek bunu yapmanın yolu değildir. xUSD çözüm gibi görünüyor ya da en azından çözüm olacak şeyin öncüsü.
Bununla birlikte, ilgili birkaç unsur var. Birincisi, 1 milyon dolarlık finansmanın nereden geldiği belli değil ve blog yazısının söylediğine rağmen, bu paranın hiç şüphesiz ipleri var. İkincisi, Haven Protokolü’nün halka açık Oracle’lara dayanması, güvenimizi zedeliyor. Bu Orcale’lara erişimi kaybederlerse proje çökebilir ve yanabilir. Ancak bunun riski oldukça düşüktür.
Son olarak, Haven Protokolü tartışmasız henüz protokollerini test etmedi.
Bununla birlikte, Monero’daki geliştiricilerin Bitcoin ile nasıl atomik takas yapılacağını anlamaları sadece an meselesi. Bu gerçekleştiğinde, gizliliği koruyan bir stablecoin’in değeri anlaşılacak. Bu nedenle Haven Protokolü, uzaydaki en değerli projelerden biri olabilir, ancak daha gidecek çok yolu var.
