KYC (know your customer), Türkçe’de ”Müşteri Tanı” olarak geçmektedir. Müşterinin kimliğini doğrulama sürecini kapsar. Bu işlemlerde genellikle kimlik belgesi, faturalar ve sosyal güvenlik numarası gibi bilgiler kullanılır. KYC süreçleri ağırlıklı olarak hesap oluşturma aşamasında karşınıza çıkacaktır. Kullanmakta olduğunuz platformlardaki tüm işlevlerden yararlanmak için KYC sürecini tamamlamanız şarttır. Bunun yanında bilgilerde değişiklik olması halinde de kullanıcılardan KYC bilgilerini paylaşmaları istenir. Örnek verecek olursak; herhangi bir kripto para borsasında hesabınızı oluşturduğunuzu varsayalım. 1-2 ay sonra adınızı resmi olarak değiştirirseniz, KYC bilgilerinizi güncellemeniz gerekiyor. Aksi halde yapacağınız işlemler büyük olasılıkla onaylanmayacaktır.
KYC genellikle multi hesapları önlemek, dolandırıcılık girişimlerinin önünü kesmek ve işletmelerin müşterilerini tanımasını sağlamak amacıyla uygulanır. Bu işlemler aslında bankalar tarafından onlarca yıldır aktif bir şekilde yapılıyor. Kripto para borsalarında ise son birkaç senedir uygulanıyor. Elbette bazı finans platformlarında KYC’siz de işlem gerçekleştirebilmek mümkün.
KYC Süreci Nasıl İşler?
İşletmelerin KYC süreci farklılık gösterebilir. Ancak genel anlamda her platformun müşteri tanı standartları birbirine benzer. KYC, veri toplama ve bu verileri doğrulama gibi temel işlevlerden meydana gelir. Ayrıca müşterilerin ayrıntılı bir şekilde incelenmesini ve takip edilmesini de içerir. KYC süreci 3 aşamadan oluşur:
- Müşteri Tanımlama Programı (CIP)
- Kapsamlı İnceleme
- Devamlı Takip
1- Müşteri Tanımlama Programı (CIP)
Müşteri tanımlama programı en temel KYC sürecidir. Bankacılık kuruluşlarında bu aşama genel olarak müşteri kaydı esnasında uygulanır. Kripto para borsaları gibi daha esnek platformlar içinse üyelik aşamasından sonra gelir.
2- Kapsamlı İnceleme
Bazı işletmeler, kimlik doğrulaması tamamlandıktan sonra müşterinin geçmiş bilgilerini kontrol ederek detaylı bir inceleme yapmaya karar verebilirler. Buradaki amaç, bir risk değerlendirmesi yapmaktır. Eğer müşterinin geçmişinde herhangi bir dolandırıcılık ya da suç mevcutsa bu durum geçmiş sorgulamasında ortaya çıkacaktır.
3- Devamlı Takip
Devamlı takip işlemleri müşterinin KYC bilgilerinin sürekli güncel kalmasını sağlar. Sistemin şüpheli olarak tespit ettiği işlemleri incelemesini mümkün kılar. Örneğin, büyük bir suça karışmış kişinin hesabı tespit edilerek dondurulabilir. İlgili şahsın durumu ile ilgili bilgiler düzenleyici kurumlar ve güvenlik güçleriyle paylaşılabilir. Yani bir nevi tedbir amaçlıdır.
