Piyasa Yapıcılar ve Piyasa Alıcılar: Genel Bakış
Piyasa yer alan birçok farklı oyuncu vardır. Bu oyuncular alıcılar, satıcılar, bayiler, komisyoncular ve piyasa yapıcıları içerir. Bazıları iki taraf arasındaki satışları kolaylaştırmaya yardımcı olurken, diğerleri de likidite veya piyasada alım satım için kullanılabilirlik yaratmaya yardımcı olur. Örneğin bir komisyoncu, varlıkları alıcı ve satıcılarla bir araya getirerek para kazanır.
Öte yandan, bir piyasa yapıcı, yatırımcıların menkul kıymet alıp satmaları için bir pazar oluşturmaya yardımcı olur. Bu makalede, piyasa alıcılar ve piyasa yapıcılar arasındaki farkları özetleyeceğiz.
TEMEL ÇIKARIMLAR
- Bir borsaya akın eden yatırımcılar, yapıcı veya alıcı olarak hareket ederler.
- Bir piyasa alıcısı, emir defterinde şu anda listelenen fiyatları kabul eden ve ticaretini derhal tamamlamak isteyen bir piyasa katılımcısıdır. En yüksek satış fiyatı ve en düşük alış fiyatı sizin için uygunsa ve bir işlemi gerçekleştirirseniz, piyasa alıcı olursunuz.
- Bir piyasa yapıcı, emirleri mevcut piyasa fiyatından farklı fiyatlarla verir. Genellikle, bir piyasa yapıcı daha yüksek fiyata satmaya çalışır ve daha düşük fiyata satın alır. Piyasa fiyatından farklı bir fiyatla sipariş verirseniz, piyasa yapıcısı olursunuz.
- Piyasa yapıcının alım satımları hemen doldurulmaz. Bu alım satımlar genellikle emir defterinde görünürler ve bir piyasa alıcısı yapıcının fiyatını tatmin edici bulduğunda alım satım gerçekleştirilir.
- Piyasa yapıcılar tipik olarak büyük bankalar veya finans kurumlarıdır.
- Piyasa yapıcılar, işlemlerin sorunsuz bir şekilde yapılabilmesi için yeterli işlem hacminin bulunmasına yardımcı olur.
Piyasa Yapıcı Nedir?
Piyasa yapıcılar tipik olarak büyük bankalar veya finans kurumlarıdır. Piyasalarda yeterli likidite olmasını sağlamaya yardımcı olurlar, bu da yeterli işlem hacmi olduğu anlamına gelir. Böylece işlem sorunsuz bir şekilde yapılabilir. Piyasa yapıcılar olmasaydı, muhtemelen çok az likidite olurdu. Diğer bir deyişle, menkul kıymet satmak isteyen yatırımcılar, piyasadaki alıcı eksikliği nedeniyle pozisyonlarını çözemezlerdi.
Piyasa yapıcılar, piyasanın işleyişini sürdürmesine yardımcı olur. Yani bir tahvil satmak istiyorsanız, onu satın almak için piyasa yapıcılar oradadırlar. Benzer şekilde, bir hisse senedi satın almak istiyorsanız, o hisse senedinin size satılabilmesi için de piyasa yapıcılar vardır.
Piyasa yapıcılar faydalıdır çünkü yatırımcı belirli bir fiyat ödemeye istekli olduğu sürece her zaman almaya ve satmaya hazırdırlar. Piyasa yapıcılar esasen piyasayı tatmin etmek için menkul kıymet alıp satarak toptancı olarak hareket ederler. Buna ek olarak piyasa yapıcıların belirledikleri fiyatlar piyasa arz ve talebini yansıtır. Menkul kıymete olan talep düşük ve arz yüksek olduğunda menkul kıymetin fiyatı düşük olacaktır. Talep yüksek ve arz düşükse menkul kıymetin fiyatı yüksek olacaktır. Piyasa yapıcılar, teklif ettikleri fiyat ve büyüklükte alım satım yapmakla yükümlüdür.
Bazen bir piyasa yapıcı aynı zamanda bir komisyoncudur ve bir komisyoncunun, firmanın kendisi için bir piyasa oluşturduğu menkul kıymetleri tavsiye etmesi için bir teşvik yaratabilir. Bu nedenle yatırımcılar, bir komisyoncu ile bir piyasa yapıcı arasında net bir ayrım olduğundan emin olmak için gerekli özeni göstermelidir.
Sektördeki daha büyük piyasa yapıcılarının bazı örnekleri arasında BNP Paribas, Deutsche Bank, Morgan Stanley ve UBS sayılabilir.
Piyasa Yapıcıları Nasıl Para Kazanır?
Piyasa yapıcılar, alış ve satış fiyatı üzerinden bir spread talep eder ve piyasanın her iki tarafında işlem yapar. Bir menkul kıymet satmak isteyen yatırımcılar, gerçek fiyattan biraz daha düşük olacak olan alış fiyatını alacaklardır. Bir yatırımcı bir menkul kıymet almak isterse, piyasa fiyatından biraz daha yüksek olan satış fiyatı üzerinden ücretlendirilirdi. Yatırımcıların aldığı fiyat ile piyasa fiyatları arasındaki spreadler, piyasa yapıcıların kârıdır. Piyasa yapıcılar ayrıca müşterilerinin firmalarına likidite sağlayarak da komisyon kazanırlar.
Daha önce de belirttiğimiz gibi piyasa yapıcılar, genellikle piyasada likidite yaratan büyük yatırım firmaları veya finansal kurumlardır.
Piyasa Alıcısı Nedir?
Piyasa alıcıları, bir işleme girmeleri veya mevcut bir pozisyonu kapatmaları gerektiğinde makul bir fiyatın var olmasını sağlamak için likiditeye ve aciliyete ihtiyaç duyar. Piyasa yapıcılar, piyasa yapıcı tarafından sağlanan hizmet karşılığında avantajdan vazgeçmeleri gerektiğini kabul ederler. Piyasa alıcıları, pozisyonlarını piyasa yapıcılara göre daha az çevirme eğilimindedir ve bu nedenle, genellikle ticaret maliyetleri hakkında daha az endişe duyarlar.
Sık sık ticaret yapan bazı piyasa alıcıları vardır. Ancak piyasa yapıcılar, işlerinin doğası gereği hacim ve işlem sayısı bakımından piyasa alıcılara göre çok daha aktif olma eğilimindedir.
Son Düşünceler
Özetle, piyasa yapıcılar emir oluşturan ve bu emirlerin doldurulmasını bekleyen yatırımcılardır. Piyasa alıcılar ise bir başkasının emirlerini dolduranlardır. Buradaki ana çıkarım, piyasa yapıcıların likidite sağlayıcıları olmasıdır.
Yapıcı-alıcı modeli kullanan borsalar için, piyasa yapımcılar platformun bir ticaret mekanı olarak çekiciliği için büyük bir öneme sahiptir. Genellikle, borsalar likidite sağladıkları için piyasa yapıcıları daha düşük ücretlerle ödüllendirir. Aksine, alıcılar bu likiditeyi varlıkları kolayca satın almak veya satmak için kullanırlar. Ancak bunun için genellikle daha yüksek bir ücret öderler.
