Giriş
Hive blockchain’i 2020’de ortaya çıkan blockchain’lerden bir tanesidir. Mart 2020’de Steem blockchain’inden fork’landıktan sonra kendi ağına geçmiş oldu. 2020’nin en tartışılan fork’larından biri oldu çünkü Tron kurucusu Justin Sun’ın bu fork’taki rolü büyüktü.
Bu yazımızda Hive hakkında genel bilgileri, kullanım alanlarını ve yaygınlaşma potansiyelini inceleyeceğiz.
Hive Blockchain’i
Hive’ın Steem blockchain’inden ayrılmasının temel nedeni merkezsiz ve sosyal bir blockchain oluşturmak istenmesiydi. Eski Steem kullanıcıları Tron’un ve Tron Kurucusu Justin Sun’ın Steem’i ele geçirip kurumsal hale getirdiğini düşünüyordu. Hive platformu bir sosyal blog olması ve kripto para olarak ödüller içermesiyle dikkat çekiyor. Ayrıca platform üzerinde merkezsiz uygulamalar kullanılıyor ve değişim aracı olarak akıllı medya tokenleri (SMT) yer buluyor.
Hive platformunda kullanıcılar kendi yazdıkları makaleleri yayınlayabiliyor ve bu makaleler herhangi bir şekilde sansürlenemiyor. Herhangi içerik üreticileri ürettikleri içerikler doğrultusunda Hive’ın kendi kripto parası HIVE token kazanıyorlar. Hive ödülleri belirli bir enflasyon sonucu ortaya çıkan tokenler ile dağıtılıyor.
Kullanıcılar dilerlerse HIVE tokenlerini Hive Power’a dönüştürebiliyor. Bu bir nevi staking yapmakla aynı işlem oluyor. Hive Power sayesinde kullanıcılar düzenli gelir elde ederken, gönderilerinin üzerinde daha fazla kontrole sahip olabiliyorlar.
Aynı zamanda HIVE tokenleri blockchain hakkında alınacak kararlar için oy niteliğinde kullanılabiliyor. Steem’den farklı olarak Hive stake edilen tokenlerin en az 30 gün ağda kalmasını şart koşuyor. Böylece gecikmeli gelen kararlar herhangi bir girişimin sistemi ele geçirmesini önlüyor.
Steem Ayrılığı
Steem blockchain’inin ilk yaratılmasından bu yana büyük bir hard fork’un yaşanacağı nerdeyse kesindi. Çünkü başlangıçta geliştiriciler bir şekilde STEEM tokenlerinin %80’nini kazmıştı. Bu yüzden başka kullanıcıların madencilik yapması mümkün olmadı. Steem blockchain’i böylece DPoS konsensüsüne çevrildi. Erken yaratımcılar bu konuda oldukça tepkiliydi. Fakat Steem şirketi kazılan tokenlerin geliştirmeler için harcanacağının garantisi verdi ve konu kısmen kapandı.
Bu güven ortamı yaklaşık 4 yıl kadar sürdü. Fakat Tron Foundation Steemit Inc’i Şubat 2020’de satın alınca fırtına koptu. Daha önce bahsettiğimiz kazılmış tokenler Tron’a geçmiş oldu. Tron bu tokenleri blockchain yönetimini etkilemek için kullanıyordu. Olaylar kızışmaya başlamıştı. Steem topluluğu Tron’un kazılmış tokenlere erişimini engellemek ve tokenleri kilitlemek adına girişimde bulundu. Bunun için bir oylamayla soft fork’a gidildi. Ancak iddialara göre Tron’nun elinde yüksek miktarda STEEM bulunduran borsalarla ilişkileri iyi olduğu için bu soft fork’u geri sardırmayı başardı.
Sonuç olarak topluluk çareyi hard fork yapmakta buldu ve hazırlıklar başlatıldı. Birçok kullanıcı Steem’in artık Tron’nun eline geçtiğini düşünüyordu. Böylece 20 Mart 2020’de Hive blockchain’i ortaya çıktı.
Steem ve Hive Savaşı
Hard fork sırasında Hive blockchain’i Steem blockchain’ini bire bir kopyaladı. Bu sayede bütün içerikler Hive platformuna da aktarılmış oldu. Aynı zamanda bu hesapların da kopyalanmasına ve hesaplardaki STEEM token miktarı kadar airdrop yapılarak HIVE dağıtılmasına sebep oldu. Fakat Steemit Inc’e ait hesaplar bu göç olayından ayrı tutuldu. Yani %80 oranında kazılmış tokenler yeniden dağıtılmadı.
Steem’de aktif olup Hive’a geçen birçok kullanıcı STEEM tokenlerini satmaya başladı. Normalde hard fork sonrasında olaylara nokta konması gerekirdi fakat öyle olmadı.
Hive yönetim takip edicisi birkaç hesabın Tron’un çıkarına hareket ettiğini tespit etti. Söylentilere göre bu hesaplar Hive’da kara listeye alındı. Ancak biliniyor ki Tron hard fork’unu çalıştıran node’lar Hive blokları üretmek için izin alamıyor. Tron buna misilleme olarak 20 Hive sempatizanı node’un Steem tokenlerine el koyarak cevap verdi. Steem tarafı bu hamlenin düşmanca hareketleri önlemek adına yapıldığını iddia etti. Normal kullanıcılar bu çekişmelerden etkilenmedi. Her iki taraftaki hesaplarına da girebildiler ya da diledikleri platformu kullanabiliyorlardı.
Hive’ın Özellikleri
Hive tıpkı Steem gibi DPoS modelini sürdürüyor. Bu sistemde kullanıcılar witness’ları (bir nevi node) seçebiliyor. Seçilen witness’lar aldıkları desteğe göre oy gücüne sahip oluyor.
Buna ek olarak Hive da şu özellikler bulunuyor:
- 3 saniyede bloklar üretilebiliyor
- İşlem ücretleri ortadan kalkıyor
- Ağ yüksek ölçüde ölçeklendirmeye sahip oluyor
- Kişisel cüzdan ve hesap isimleri yaratılabiliyor
- Escrow kapasitesine sahip
- Sosyal medya için bir ödül sistemini içeriyor
Hive ve Steem’in Farkları
Hive blockchain’i Steem’den birkaç önemli noktada ayrılıyor:
- Hive blockchain’i Steem’de olduğu gibi daha önceden kazılmış toplam arzın %80 oranındaki tokenleri içermiyor.
- Geliştiriciler yönetimi ele geçirmeye yönelik saldırıları engellemek adına 30 günlük bekleme süresini yeni staking aktiviteleri için şart koştu.
- Yeni sisteminde Hive’ın 30 günlük bekleme süresinde diğer aksiyonlar etki görmüyor. Gelecekte yönetime dair daha fazla değişimin olacağı öngörülüyor.
Hive’daki Uygulamalar
Hive’ın hive.blog adında ana platformu bulunuyor. Bununla birlikte Peakd adı verilen bir başka platformda kullanıcılara sunulmuş durumda. Peakd platformu çok önemli bir yere sahip çünkü 3. parti merkezsiz uygulamaların platform üzerinde yer almasına izin veriyor. Bu merkezsiz uygulamalar hard fork öncesi Steem’de giderek yaygınlaşıyordu. Steem platformu üzerinde yaklaşık 100 adet merkezsiz uygulama bulunuyor. Bunlardan dikkat çeken bazıları YouTube benzeri Dtube, Instagram benzeri plaform APPICS ve Steem’in kart oyunu Steem Monster.
Nisan 2020’den sonra yaklaşık 20 uygulama Steem’den Hive’a taşındı. Bunlardan biri de kart savaştırma oyunu Splinterlands’di. Splinterlands Steem üzerindeki en popüler uygulamalardan bir tanesiydi. Merkezsiz uygulamalar hakkında genel bilgilerin yer aldığı hiveprojects.io adında bir internet site kuruldu. Bu listeye göre şu anda 50’nin üzerinde merkezsiz uygulama Hive platformunda yer alıyor.
