Giriş
Ethereum blok zinciri ağının yakıtı Ether ETH’dir. Token gönderdiğinizde, bir sözleşme ile etkileşime geçtiğinizde, ETH veya ERC20 tokenlerini gönderdiğinizde veya blok zincirinde başka bir şey yaptığınızda, bu hesaplama için ödeme yapmanız gerekir. Bu ödeme gas olarak hesaplanır ve gas her zaman ETH ile ödenir.
İşleminizin başarılı veya başarısız olmasına bakılmaksızın hesaplama için ödeme yaparsınız. Başarısız olsa bile, madencilerin hesaplama gücü alan işleminizi doğrulaması ve yürütmesi gerekir. Başarılı bir işlem için ödeyeceğiniz gibi, bu hesaplama için ödeme yapmanız gerekir.
Etherscan.io’da işleminizi aradığınızda işlem ücretinizi (gas limiti * gas fiyatı) ETH ve USD cinsinden görebilirsiniz. Bu, MyEtherWallet’in veya başka bir hizmet sağlayıcının aldığı bir ücret değildir. Bu ücret, bütün madencilere madencilik işlemleri, bloklara yerleştirme ve blok zincirini güvence altına alma karşılığında ödenir. Dolayısıyla ağın çalışması ve ilerlemesi adına ödenmesi elzemdir.
Gas’a Genel Bakış
‘Gas’ terimini duyduğunuzda bununla birlikte gelen iki terim daha vardır:
- Gas Sınırı
- Gas Fiyatı
Bir işlemin toplam maliyeti yani “işlem ücreti”) Gas Limiti x Gas Fiyatıdır.
Gas sınırını, bir arabanın alabileceği toplam litre/galon/birim gaz miktarı olarak düşünebilirsiniz.
Benzin fiyatını, o litre/galon/birim gazın maliyeti olarak düşünebilirsiniz.
Bir araba ile, galon (birim) başına dolar (fiyat).
Ethereum ile, gas (birim) başına GWEI’dir (fiyat).
Diyelim ki 10 galonluk deponuzu doldurmak istiyorsunuz.
Her biri 2,50 dolardan 10 galon benzin alacaktır. Bu toplam 25 dolara denk gelir.
Aynı şekilde 21000 gaz limitinin karşılanması, 21000 birim gazın doldurulması anlamına gelir.
Her birim 20 GWEI’ye ayarlanırsa, toplamınız 0,00042’ye çıkar.
Bu nedenle, bu senaryodaki toplam işlem ücreti 0,00042 ETH olacaktır.
Token göndermek, genellikle ETH göndermekten biraz daha fazla gaz alır, bu nedenle genellikle 2 – 3 token işlemi için 0.1 ETH’ye sahip olmanızı öneririz.
GWEI <-> WEI <-> USD hesaplamak ve bu tarz hesaplamaları yapmak için araçları kullanabilirsiniz, bu işlem ücretinizi GWEI yerine ETH olarak öğrenmek istediğinizde yardımcı olabilir.
Gas Sınırı (Gas Limit)
Gas limitine kısaca limit denir çünkü bir işlemde harcamak istediğiniz maksimum gas birimi miktarıdır. Bu, bir sözleşmede bir yerde hata olduğu durumlarda koruma sağlar ve sonunda 1 ETH, ardından 10 ETH ve ardından 1000 ETH harcar, daireler çizer ama hiçbir yere varmazsınız.
Bununla birlikte, bir işlem için gerekli olan gas birimleri, blok zincirinde ne kadar kod yürütüldüğü ile zaten tanımlanmıştır. Gas’a çok fazla harcamak istemiyorsanız, gas sınırını düşürmenin pek bir faydası olmaz. Kullandığınız hesaplama kaynaklarını karşılayacak kadar gas eklemelisiniz, aksi takdirde işleminiz ‘Gas Bitti’ hatası nedeniyle başarısız olur.
Kullanılmayan tüm gazlar cüzdanınızdan asla çıkmaz. Yani MyEtherWallet’e giderseniz, bağış adresimize 1 ETH gönderir ve 400000 gaz limiti kullanırsanız, 400000 – 21000* = 379000 geri alırsınız. Ancak, bir sözleşmeye 1 ETH gönderiyorsanız ve sözleşmedeki işleminiz başarısız olursa, 400000’in tamamını kullanır ve hiçbir şey geri almazsınız. *21000, normal işlemler için standart gaz sınırıdır.
Gas Fiyatı
Bir işleme daha az gas harcamak istiyorsanız, gas birimi başına ödediğiniz tutarı düşürerek bunu yapabilirsiniz. Her birim için ödediğiniz fiyat, işleminizin ne kadar hızlı kazılacağını artırır veya azaltır.
Gas fiyatını artırmak, madenciliği hızlandırır mı? Düşük bir gaz fiyatı belirlemek, hiç çıkarılmayacağı anlamına mı geliyor?
İşlem ücretleri, bloğunuzu çıkaran madenciye gider. Madenciler bir blok kazdıklarında, hangi işlemleri dahil edeceklerine karar vermeleri gerekir. İşlem içermemeyi seçebilirler veya işlemleri rastgele seçmeyi seçebilirler. Madencileri bloklara işlemleri dahil etmeye teşvik etmek için, onları dahil etmek isteyecek kadar yüksek bir ‘gas fiyatı’ belirlemeniz gerekir.
Çoğu madenci, katılım için çok basit bir strateji izler. Aldıkları işlemleri en yüksek gas fiyatından en düşüğe doğru sıralarlar, ardından blok dolana kadar veya gas fiyatının uğraşmak istediklerinden daha düşük ayarlanmış olana ulaşana kadar dahil ederler.
Gaz fiyatını yeterince yüksek bir madencinin işleminizi bir bloğa dahil etmesi için ayarlamak istiyorsunuz. Aceleniz varsa, gas fiyatını daha da yükseltebilir, böylece herkesin önüne atlayabilirsiniz.
Aceleniz yoksa, birisinin sonunda işleminizi dahil etmesi için yeterince yüksek bir sayı belirlemeniz yeterlidir. Yeterli düzeyde gas fiyatına ulaşmak en nihayetinde işleminizi bloğun içine girmesine sebep olacaktır.
Neden Düşük Gas Fiyatı?
Basitçe fazladan gas ücreti ödemek size hızdan başka bir şey kazandırmaz. Artan ETH fiyatıyla (USD ile karşılaştırıldığında), eskiden yarım sente mal olan bir işlem şimdi birkaç sente mal olabilir. Blok zincirin aşırı yoğun olduğu zamanlar dışında çoğunlukla ekstra gas fiyatını yükseltmenize gerek kalmamaktadır.
Eğer gas fiyatını yüksek tutarsanız belirli Dapp’lerle etkileşim kurmak gibi daha pahalı işlemler artık bir dolara veya daha fazlasına mal olabilir! Bir kullanıcı olarak, daha düşük gaz fiyatında ne kadar çok işlem gerçekleşirse, madencilerin minimumlarını düşürme olasılığı o kadar yüksek olacağından, acil olmayan işlemleri daha düşük gaz fiyatıyla göndermeyi denemelisiniz.
Diğer yandan her zaman işlemlerinin öncelikli tamamlanmasını isteyen ve gas fiyatını ödemeye razı olan kullanıcılar olacaktır. Bu sebeple bazı işlemlerin diğerlerine göre geç gerçekleşmesi oldukça olağan sayılabilir.
Öte yandan olası ağ sıkışmalarında ağın çalışmasını sağlayan gas olgusu ağın tıkanmasında da rol oynayabilir. Aşırı yükselen gas fiyatları işlemlerin gerçekleştirilmesini imkansız hale getirebilir. Ancak bu tarz durumlar nadir gerçekleşir, gas genellikle ağın ilerlemesini sağlayan baş elementtir.
Diğer Ağlarda Gas Kullanımı
Ethereum ağında kullanılan bu gas sisteminin benzeri tabii ki birçok diğer ağda da mevcut. Örneğin Binance Smart Chain‘de yakıt olarak ETH yerine BNB kullanılmaktadır. Aynı şekilde gas fiyatı ve limitinin ayarlanması oldukça benzerdir.
Diğer yandan gas fiyatları birçok DeFi projesinin ilerlemesinde dolaylı olarak rol oynar. Birçok DeFi projesi işlem ücretleri üzerinden toplanan geliri paylaştırarak kullanıcıları için avantajlı opsiyonlar sunmaya çalışır. Bu açıdan gas fiyatları bu gelirlerin belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır.
