SegWit, orijinal kripto para Bitcoin (BTC) ağında gerçekleştirilmiş bir güncellemedir. Bilindiği üzere Bitcoin merkeziyetsiz bir kripto paradır. BTC’nin bu merkezsiz yapısı ağında yaşanan sorunlara topluluğunun çözümler bulması sonucunu doğuruyor. BTC ağında geçmiş dönemlerde yaşanan sorunları gidermek adına geliştiriciler bazı çözüm önerilerini gündeme getirdi. Zaman zaman BTC ağına bu tür güncellemelerin yapıldığını biliyoruz. Kimi zaman bu bir hard fork şeklinde olurken kimi zaman da daha küçük ölçekli güncellemeler şeklinde gerçekleşebiliyor. Lightning Network, SegWit, SegWit2x ya da hard fork’lar demin belirttiğimiz güncellemelere örnek olarak gösterilebilir. Okumayı sürdürdüğünüz bu yazıda SegWit nedir sorusunu yanıtlamaya çalışacağız. SegWit’in kazandırdıklarından ve nasıl çalıştığından bu yazıda çokça bahsedeceğiz.
SegWit, Bitcoin işlemlerinden imza verilerini kaldırarak bir blok zincirindeki blok boyutu sınırının artırıldığı süreçtir. Bir işlemin belirli bölümleri kaldırıldığında bu durum zincire daha fazla işlem eklemek için alan veya kapasite sağlıyor. SegWit ifadesi Segregated Witness söz öbeğini oluşturan kelimelerin ilk hecelerinin birleştirilmesiyle meydana getirildi. Segregate ayırmak anlamına geliyor. Witness ise tanık anlamında kullanılıyor. Yani işlemleri gerçekleştirenlerin imzası (tanık) bloklardan SegWit güncellemesiyle kaldırıldı. Böylece blok boyutları büyüdü. Peki bu ne anlama geliyor. Blok boyutlarının büyümesi BTC işlemlerinin daha hızlı, sorunsuz ve düşük ücretli gerçekleştirilmesi sonucunu doğurdu. BTC ağı, kripto paralara duyulan ilgi arttıkça daha karmaşık bir hale gelmeye başladı. Bu durum ağda bazı sorunların meydana gelmesi sonucunu ortaya çıkardı. Geliştiriciler de SegWit gibi güncellemelerle ağı daha kullanışlı ve dayanıklı hale getiriyor. Bu güncellemelerin merkeziyetsiz bir şekilde gerçekleştiğini ifade edelim. Bu durum BTC ağında zaman zaman ikiliklerin çıkmasına da neden oluyor.
SegWit Ne Zaman Uygulandı?
Genellikle SegWit olarak kısaltılan Segregated Witness 2017 yılında Bitcoin Core adlı geliştirici ekip tarafından uygulanan bir yükseltmeydi. SegWit, Bitcoin’in çeşitli yönlerini iyileştirdi ve gelecekte ağda uygulanacak çok sayıda güncellemeye kapı açtı. Ayrıca Bitcoin’in blok boyutu sınırını yükselterek her bloğa daha fazla işlemin dahil edilmesini sağladı. Son olarak SegWit iki yeni komut dosyası türü (bitcoin gönderme ve alma yolları) ve Bech32 adlı yeni bir kodlama şeması sundu. SegWit yükseltmesi tartışmalıydı ve aktivasyonu Bitcoin topluluğu içinde derin bölünmelere neden oldu. Bununla birlikte, Bitcoin daha güçlü ve daha ölçeklenebilir bir hale geldi diyebiliriz. Bu güncellemenin gerçekleşmesiyle BTC merkezsiz bir yapıda olduğunu ispat etmiş oldu diyebiliriz.
SegWit Avantajları
SegWit şu anda çoğu Bitcoin tabanlı hizmet tarafından benimsenen Bitcoin protokolünün bir özelliğidir. Bitcoin ve kripto para borsalarının kullanıcıları, kullandıkları borsanın SegWit işlemlerini desteklediğini hızlı bir Google aramasıyla kolayca doğrulayabilirler. SegWit’in Bitcoin ağına sağladığı avantajların başında daha büyük blok boyutunu kullanıma sokmak geliyor. Ölçeklendirme blockchain ağları için daimi bir problem olarak görülebilir. SegWit bu konuda da BTC’ye avantajlar sağlıyor. Aslına bakılırsa SegWit, Bitcoin ve diğer birkaç büyük kripto para birimi ağı için ölçeklenebilirliğe yönelik atılmış ilk adımdır. Bitcoin ağının çalışması için hızlı ve verimli blok zinciri ağları bir ön koşuldur. SegWit de hem doğrudan hem de dolaylı olarak yaygın olarak benimsenmesi için blok zincir ağlarını ölçeklendirmenin yolunu açmıştır.
SegWit Dezavantajları
Bitcoin ağındaki SegWit işlemlerinin benimsenme oranının hızlı bir şekilde yükseldi. Ağda yapılan bu etkili yükseltme çoğu sektör bileşeni tarafından ivediyle uygulandı. Kullanıcılarına avantajlar sağlayan SegWit maalesef bazı aksaklık ve dezavantajları da beraberinde getiriyordu. SegWit yükseltmesi 2020’nin başında %65 gibi bir oranda benimsenmişti. Ancak Bitcoin ağının olası uyarlamaları ve altcoin’ler de durum böyle değildi. Bu bileşenlerin SegWit’i desteklemesi çok daha uzun bir zaman aldı. Herkesin SegWit’i desteklememesi kullanıcılardan bazıları için çeşitli dezavantajlar meydaan getirdi. Bu içerik hazırlanırken dahi kripto para piyasasındaki herkes SegWit işlemlerini desteklemiyor.
Sürekli ölçeklendirme tartışması, son birkaç yılda Bitcoin blok zincirindeki birkaç hard fork’un arkasındaki ana neden olmuştur. Bu hard fork’lardan en çok öne çıkanı, 1 Ağustos 2017’de gerçekleşen Bitcoin Cash çatallanmasıydı diyebiliriz. Bitcoin Cash, 15 Kasım 2018’de tekrar çatallandı ve ağın blok boyutu sınırını 1 MB’den 8 MB’a çıkardı. Ağlarda yaşanan bu hard fork’lar ölçeklendirme olanaklarının ne denli önemli olduğunu bir kere daha gözler önüne seriyor.
SegWit’i Anlamak
Bitcoin blok zinciri, eşler arası bir ağ üzerinden herkese dağıtılan birden fazla sistemden oluşur. Bu sistemlere node adı verilir ve bunlar bitcoin işlemlerinin yöneticileri olarak hizmet eder. Bitcoin’de yapılan tüm işlemler bu node’lar arasında çoğaltılır. Bu da bir işlemi hacklemeyi ve bozmayı neredeyse imkansız hale getirir. Buraya kadar konuya çoğu kullanıcının hakim olduğunu söyleyebiliriz. Şimdi işin SegWit kısmını anlamak amacıyla daha derine, teknik detaylara inelim.
Çoklu node’lar arasında paylaşılan işlem verileri “girdiler ve çıktılar” olmak üzere iki bileşenden oluşur. Bir işleme dahil olan bir veya birden fazla girdi ve çıktı olabilir. Çıktı, alıcının genel adresidir. Giriş ise gönderenin genel adresidir. Göndericinin, kendisine para transfer edebilmesi için alıcının genel adresine ihtiyacı vardır. Bir işlemdeki alanın çoğu, gönderenin ödeme yapmak için gerekli paraya sahip olduğunu doğrulayan girdinin bir parçası olan bir imzadan oluşur. Yani aslında, bir bitcoin iletilen her işlem için girdilerden çıktılara hareket eder. Düğümlerin her biri işlemin geçerli olduğunu doğruladıktan sonra, işlem, halka açık erişim için zincire veya genel muhasebe defterine eklenen bir bloğa dahil edilir. SegWit bu blokların boyutlarını, demin bahsettiğimiz verilerden bazılarını ayırarak artırmak mantığıyla çalışıyor.
