Giriş
Bidao (BID) ekibi merkezsiz bir proof of stake blockhain’i inşa ediyor ve bu blockchian’e teminatlı stabilcoin’leri eklemeyi planlıyorlar. Böylece tamamen merkezsiz ve %100 desteklenen bir stabil coin yaratılması amaçlanıyor.
Bidao geliştirici ekibi merkezsiz finans (DeFi) alanında tek platform olma konusunda oldukça iddialı. Ağın başlatılması adına ilk olarak Binance-chain kullanıldı. Projenin ilerleyen evrelerinde ana ağ çalışmaları yapılması planlanmıyor çünkü Binance-chain bir ödeme tabanı gibi kullanılıyor. Aynı zamanda ağda BNB tokenleri teminat olarak görev alıyor.
Bidao’nun özelliklerine, kullanım alanlarına ve uzun vade planlarına hep birlikte göz atalım.
Bidao Ve MakerDAO’nun Benzerliği
Bir bakıma Bidao’nun MakerDAO’ya ait merkezsiz stabil coin’i DAI’nin başarısını elde etmeye çalıştığı söylenebilir. DAI piyasaya ilk çıktığında büyük ses getirmişti ve benzerleri hemen üretilmeye başlanmıştı. Bidao, MakerDAO’dan farklı olarak Ethereum blockchain’inde değil, Binance blockchain’inde yer alıyor. Fakat yine de Bidao’da kullanılan modelin MakerDAO’ya benzerliği göze çarpıyor. MakerDAO sonradan bu sistemini değiştirip çoklu-teminata geçmişti.
DAI’lerin ortaya çıkışına bakacak olursak ilk olarak Ethereum akıllı sözleşmeleri kullanılarak algoritmik merkezsiz stabil coin’ler olarak ortaya çıktılar. Örneğin, ETH teminat kullanılarak MKR’nin yönetim tokeni olduğu bir sistem mevcuttu ve ağda ETH dışında teminat bulunmuyordu.
BAI stabil coin’i içinse Binance blockchain’i ev sahipliği yapıyor. Sistem teminat olarak BNB’yi kullanıyor. Ayrıca yönetim için BID tokenleri bulunuyor. Bu açıdan MakerDAO sistemine oldukça benziyor.
Bidao Ekibi
Bidao’nun CEO koltuğunda Bastian Aigner oturuyor. Linkedin profiline göre Aigner Şubat 2018’den bu yana projenin içerisinde bulunuyor. Münih Teknik Üniversitesi’nden bilgisayar bilimleri diplomasına sahip Aigner’in halen çok genç olduğu göze çarpıyor. Aigner daha önceden Crococoding’i kurmuş ve 3 kere Apple WWDC öğrenci bursunu kazanmış.
Bidao CTO’su Brian Condenanza, Arjantin kökenli geliştirici iş yönetimi mezunu. Condenanza Bidao’ya Ağustos 2019’da katıldı. Aynı zamanda IDACB’nin danışman koltuğunda oturuyor. Arjantinli gençlerin kurduğu bir iş birliğinde delege olarak görev alıyor.
Diğer göze çarpan isim Caroline Kurpiers projeye Kasım 2019’da katıldı. Bidao’daki görevinin haricinde bir strateji danışmanlığı firmasında çalışıyor ve alanında oldukça tecrübeli. Kurpiers yönetim ve teknoloji alnında master sahibi.
Bidao’nun Özellikleri
Bidao MakerDAO’ya başlangıçta benzese de sonradan DeFi için özel olarak tasarlanan yönde geliştiriliyor. Bunun için ağ birçok kripto para ile uyumlu olmalı ve bu kripto paralarla teminatlı borç pozisyonları (CDP) yaratılabilmesi gerekiyor. Proje geliştiricileri zaman içerisinde teminat olarak farklı kripto paraların da kullanılacağını belirtiyor.
Bidao sistemi genel olarak 3 çeşit tokene ihtiyaç duyuluyor. İlki yönetim tokeni, Bidao yani BID. İkincisi stabil coin BAI, bu stabil coin akıllı sözleşme ödemlerinde kullanılacak. Son olarak da BNB. BNB tokenleri de akıllı sözleşmelerde teminat olarak tutulacak.
En nihayetinde 3. görevi üstlenen farklı tokenler de eklenecek. Böylece Bidao sisteminde teminat olarak kullanılabilecek birçok token var olacak.
CDP’lerin yaratılabilmesi haricinde kullanıcılar BID tokenleri saklayabilir ya da stake edebilirler. Böylece kullanıcılar pasif gelir ile ödüllendirebilecek. Şu anda yıllık %3 gelir ile staking ödülleri kazanılabiliyor.
Chainlink ve Bidao
Ağ güvenliğini sağlayabilmek adına blockchain’lerin hali hazırda depolanmış verileri işlemesi gerekiyor. Eğer blockchain’ler ağın bir parçası olmayan verilerle korunabilse tabii ki daha güvenli hale gelirler. Bu tarz veri kaynaklarına zincir-dışı kaynaklar adı verilir.
Birçok blockchain dışardan veri alabilmek adına dijital ajans olarak tanımlayabileceğimiz oracle’ları kullanır. Oracle’lar zincir-dışı sistemlerle bağlantı kurarak verileri akıllı sözleşmelere alır ve istenen aksiyonun alınabilmesi için talimatlar oluşturabilir. Bu yüzden oracle’ın dışardan aldığı verinin en az blockchain kadar güvenilir olması gerekir.
Chainlink (LINK) Bidao için bu noktada devreye giriyor. Chainlink merkezsiz bir oracle ağı ve bir veri kaynağı. Birçok node’a sahip olan Chainlink sistemi güvende tutmak için tek bir node’a ihtiyaç duymuyor. Böylece güvenilir verileri diğer blockchain’lere ulaştırabiliyor. Chainlink Bidao haricinde 120 projeyle daha çalışıyor. DeFi alanı için Chainlink 29 farklı veri çeşidine sahip ve çeşitli Ethereum merkezsiz uygulamalarıyla birlikte kullanılıyor.
Örneğin Chainlink oracle’ları BTC/USD, ETH/USD, LINK/USD fiyat verilerini sürekli takip ediyor. Böylece teminat için kullanılacak kripto paraların doğruluğu ve güvenilirliği artmış oluyor.
Stabil Coin BAI
Herhangi bir dijital para birimi gibi kullanılabilen BAI yaratılan CDP’ler ile ödeniyor. Daha önemlisi 1’e 1 destekli olarak ABD Doları’na sabitlenmiş durumda. Böylece kripto paraların dalgalanmalarından koruma sağlıyor.
Stabil coin’in desteği ağ içindeki işlem ücretlerini dengeleyen bir sistem sayesinde mümkün oluyor. BAI’nin değeri 1 doların altına düştüğünde sistem ücretleri yükseliyor. Tam tersi durumlarda ise sistem otomatik olarak işlem ücretini azaltarak dengeyi sağlıyor. Tabii ki bunun sağlanabilmesi için pratikte ağın aktif olarak kullanılması gerekiyor.
Bidao Token Dağılımı
Bidao ekibi BID tokenlerini birçok kullanıcıya dağıtma hedefiyle yola çıktı. Bu yüzden BID tokenlerinin çoğunluğu halka açık satışa sunuldu. BID token dağılımı şöyle yapıldı:
- Tokenlerin %75’i ön satışta satıldı. Böylece BID tokenleri dağılımı sağlanacak ve tek bir hesapta yüksek miktarda BID olmayacak.
- Tokenlerin %5’i kurucular için ayrıldı.
- %5 kadar BID token geliştiricilere ödül olarak dağıtılmak üzere ayrıldı. Böylece geliştiriciler için teşvik yaratıldı.
- BID tokenlerinin %13’ü pazarlama için ayrıldı.
- Geri kalan %2 ise danışmanlara gönderildi.
