Elliott Dalga Teorisi Nedir?
Elliott Dalga Teorisi, Ralph Nelson Elliott tarafından, yinelenen fraktal dalga modellerini gözlemlediği ve tanımladığı finansal piyasalardaki fiyat hareketlerini tanımlamak için geliştirilmiştir. Diğer bir deyişle Elliott Dalga Teorisi, yatırımcı duyarlılığı ve psikolojisindeki kalıcı değişikliklerle ilgili tekrarlayan uzun vadeli fiyat kalıplarını arayan bir teknik analiz yöntemidir.
Elliott , genellikle biraz rastgele ve kaotik bir şekilde davrandığı düşünülen hisse senedi piyasalarının aslında tekrar eden kalıplarla işlem gördüğüne inanıyordu. Teori ancak 70’lerde Robert R. Prechter ve A. J. Frost’un çabaları sayesinde popülerlik kazanmıştır.
Elliott Dalga Teorisinin Kökenleri
Elliott Dalga Teorisi 1930’larda Ralph Nelson Elliott tarafından geliştirilmiştir. Elliott, bir hastalık nedeniyle emekli olmaya zorlandıktan sonra zamanını meşgul edecek bir şeye ihtiyaç duydu ve çeşitli endekslerde 75 yıllık, aylık, haftalık, günlük, saatlik ve 30 dakikalık çizelgeleri incelemeye başladı.
Ralph Nelson Elliott, bu dalga modellerinin nasıl tanımlanacağını, tahmin edileceğini ve bunlardan nasıl yararlanılacağını belirleyen belirli kuralları açıkladı. Bu kitaplar, makaleler ve mektuplar, 1994 yılında yayınlanan “RN Elliott’s Masterworks” te ele alınmıştır. Elliott Wave International, piyasa analizi ve tahmini Elliott’un modeline dayalı olan dünyanın en büyük bağımsız finansal analiz ve piyasa tahmin firmasıdır.
Bazı teknik analistler, Elliott Dalga Teorisini kullanarak borsadaki dalga modellerinden kâr elde etmeye çalışır. Bu hipotez, hisse senedi fiyat hareketlerinin, yatırımcı psikolojisi tarafından yaratılan dalgalar adı verilen yukarı ve aşağı kalıplarda tekrar eden hareketleri nedeniyle tahmin edilebileceğini söylüyor.
Teori, hareket dalgaları ve düzeltici dalgalar dahil olmak üzere birkaç farklı dalga türünü tanımlar. Tüm yatırımcılar teoriyi aynı şekilde yorumlamaz veya bunun başarılı bir ticaret stratejisi olduğu konusunda hemfikir değildir. Dalga analizi fikrinin tamamı, diğer fiyat oluşumlarının çoğunun aksine, sadece talimatları uyguladığınız düzenli bir plan oluşumuna eşit değildir. Dalga analizi, trend dinamikleri hakkında öngörüler sunar ve fiyat hareketlerini çok daha derinlemesine anlamanıza yardımcı olur.
Hareket Dalgaları
Hareket dalgalar, bir sonraki en büyük derecenin eğilimiyle aynı yönde net hareket yapan beş alt dalgadan oluşur. Bu model, en yaygın güdü dalgasıdır ve bir pazarda tespit edilmesi en kolay olanıdır. Beş alt dalgadan oluşur.
Ancak oluşumunu tanımlayan 3 kuralı vardır. Bu kurallar çiğnenemez. Bu kurallardan biri ihlal edilirse, yapı bir hareket dalgası değildir. Bu 3 kural şunlardır:
-
Dalga 2, kendisinden önceki dalga 1’in hareketinin %100’ünden daha fazla geriye gidemez.
-
Dalga 4, kendisinden önceki dalga 3’ün hareketinin %100’ünden daha fazla geriye gidemez.
-
1, 3, 5 numaralı dalgalar arasında dalga 3 en kısa olamaz ve genellikle en uzun olandır. Ayrıca, Dalga 3 her zaman Dalga 1’in son noktasından daha ileri hareket eder.
Düzeltici Dalgalar
Hareket Dalgalarının aksine Düzeltme Dalgaları tipik olarak üç-dalgalı yapıdan oluşur. Genellikle, iki daha küçük Hareket Dalgası arasında görülen küçük Düzeltme Dalgası şeklinde ortaya çıkarlar. Üç dalgaya genellikle A, B ve C adı verilir.
Hareket Dalgalarıyla kıyaslandığında Düzeltme Dalgaları daha küçük olma eğilimindedir çünkü büyük trendin aksi yönüne hareket eder. Bazı durumlarda böylesi bir karşı-trend çekişmesi Düzeltme Dalgalarını belirlemeyi çok daha zor hale getirir çünkü bu dalgalar uzunluk ve karmaşıklık bakımından büyük farklar gösterebilir.
Prechter’a göre Düzeltme Dalgalarına yönelik akılda tutulması gereken en önemli kural bu dalgaların hiçbir zaman beş dalgadan oluşmadığıdır.
Bu hareket ve düzeltici dalgalar, daha büyük desenler oluşturmak için kendine benzer bir fraktalda yuvalanmıştır. Örneğin, bir yıllık bir grafik düzeltici bir dalganın ortasında olabilir, ancak 30 günlük bir grafik gelişmekte olan bir hareket dalgasını gösterebilir. Bu Elliott dalgası yorumuna sahip bir yatırımcı, kısa vadeli bir yükseliş görünümüyle uzun vadeli bir düşüş görünümüne sahip olabilir.
Elliot Dalga Teorisi Faydalı Mı?
Elliott dalgalarının etkinliğine yönelik tartışmalar devam etmektedir. Bazıları, Elliott Dalga prensibinin başarısının büyük oranda tacirin piyasa hareketlerini net bir şekilde trendlere ve düzeltmelere bölme becerisine dayandığını iddia eder.
Uygulamada dalgalar Elliott’un kurallarına karşı gelmeden birkaç farklı yoldan çizilebilir. Bu da dalgaları doğru şekilde çizmenin hiç de basit bir işlem olmadığı anlamına gelir. Bunun sebebi doğru çizim işleminin yalnızca deneyim gerektirmesi değil aynı zamanda yüksek oranda öznellik içermesidir.
Buna bağlı olarak eleştirmenler, büyük oranda öznel doğası ve katı şekilde belirlenmemiş kurallara dayanması nedeniyle Elliott Dalga Teorisinin geçerli bir teori olmadığını iddia eder. Yine de Elliott’ın prensiplerini kar elde edecek şekilde uygulamayı başaran binlerce başarılı yatırımcı ve trader bulunur.
İlginç bir şekilde, gitgide daha fazla yatırımcı başarı oranlarını artırmak ve riskleri azaltmak için Elliott Dalga Teorisini teknik göstergelerle birleştirmektedir. Fibonacci Düzeltme Seviyesi ve Fibonacci Uzantısı göstergeleri muhtemelen en popüler örneklerdir.
