Staking yani stake etmek, temelde kripto para birimlerinin belirli bir süre cüzdanda tutularak kazanç elde edilmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntem bankaların mevduat faizlerine benzetilebilir fakat ondan olumlu olarak bir noktada ayrışmaktadır: Negatif faiz içermez. Staking ile kripto paralara cüzdanınızda yer vererek onların ağına katkıda bulunmuş olursunuz. Bu da sizlere belli bir miktarda ilgili kripto para birimi (ödül) olarak geri döner. Böylece kazanç sağlamış olursunuz.
Stake etme, bir Proof of Stake (PoS) blok zincirinde işlem doğrulamasına (madenciliğe benzer) aktif olarak katılma sürecidir. Bu blok zincirlerinde, belirli bir kripto para biriminin minimum gerekli bakiyesine sahip olan herkes işlemleri doğrulayabilir ve “Staking ödülleri” kazanabilir.
Stake Etme Nasıl Çalışır?
Minimum bakiye karşılandığında, bir düğüm bu miktarda kripto para birimini ağa hisse olarak yatırır (güvenlik depozitosuna benzer şekilde). Bir hissenin boyutu, bir sonraki bloğu oluşturmak için seçilen düğümün şansı ile doğru orantılıdır. Düğüm başarıyla bir blok oluşturursa, doğrulayıcı, bir madencinin proof of work zincirlerinde ödüllendirilmesine benzer bir ödül alır.
Peki kripto para stake etme koşulları nelerdir?
Blockchain’in Proof-of-Stake mekanizmasını kullanması önemlidir. Genel olarak, aşağıdaki kurallar çoğu zaman geçerlidir:
- Cüzdanın 7/24 çevrimiçi olması gerekir.
- Cüzdan stake etmeyi desteklemelidir.
- Bir stake etme ödülü alabilmeniz için genellikle coin’lerin birkaç gün olgunlaşması gerekir.
- Minimum miktar istenebilir.
Her blok zinciri için farklı kurallar geçerlidir. Bu nedenle, her bir kripto para için hangi kuralların geçerli olduğunu özellikle bulmanız önerilir. İnternete 7 gün 24 saat bağlı bir bilgisayar bırakmayı, bir VPS satın almayı veya stake etme sunan bir hizmeti kullanmayı seçebilirsiniz. İlk iki yöntemle özel anahtarlarınızı kendiniz yönetirsiniz, son yöntemle genellikle yönetmezsiniz.
Staking Çeşitleri
Farklı yöntemler kullanılarak stake yapma imkanı bulunmaktadır.
Borsalar Aracılığıyla Stake: Bu sistem yeni başlayanlar için ideal bir sistemdir. Günümüzde önemli birçok borsa stake hizmeti sunmaktadır.
Cüzdanlar Aracılığıyla Stake: Saldırılara karşı daha risksiz bir sistemdir fakat yüksek ücretler nedeniyle çok sık tercih edilmez.
Stake Sağlayıcıları Aracılığıyla Stake: Stake sağlayıcıları, stake işlemlerine ayrılmış özel bir sistemdir.
Stake Ödülleri
Kripto para biriminin stake edilmesi karşılığında her kullanıcı ödül almaktadır. Bu genellikle yıllık sabit bir yüzdedir. Yüzde bir göstergedir ve teorik olarak değişebilir. Tek tek veya havuz kullanarak ödül almak mümkündür. Bir havuzda, birden fazla kripto para sahibi, bir bloğu doğrulama şansını artırmak için paralarını bir araya getirir. Sonuç olarak, gelirler de daha yüksek olabilir.
Staking Avantajları Nelerdir?
Günümüzde giderek daha fazla yatırımcı kripto stake etmeyi seçiyor. Staking’in avantajlarını ise şöyle listeleyebiliriz:
- Pasif bir gelir elde edin; belirli bir kripto paraya sahip olmak fazladan para kazanmak için yeterlidir ve işlem yapmanız gerekmez.
- Herkes katılabilir ve pahalı ekipmana ihtiyaç yoktur.
- Basit ve kullanımı kolaydır. Stake etme olanağı sunan platformlar, bu sisteme başlamayı kolay bir hale getirdi.
- Stake etme çevre için madencilikten daha iyidir.
Staking Dezavantajları Nedir?
Varlıklarınızı riske atmak için belirli gereksinimlerin karşılanması gerekir. Ödüller her zaman kesin değildir çünkü bunlar her zaman ağ tarafından değiştirilebilir ve ayrıca dış faktörlerden de etkilenebilir. Staking ödüllerini etkileyebilecek faktörler şunlardır:
- Kilitleme süresi
- Likidite ve Oynaklık
- Doğrulayıcı Komisyonu
- Ödül Süresi
- Kötü davranışlar
Proof of Stake Nedir?
Bitcoin gibi popüler madeni paralar proof of work’tür, yani madeni paraları ve dijital varlıkları “çıkarmak” için karmaşık denklemleri çözmek için rekabet eden makineler kullanılarak üretilirler. Proof of Stake, Proof of Stake token’ını tutan bir grup insan arasından seçim yaparak farklı şekilde çalışır. Bir Proof of Stake “doğrulayıcı düğümü” havuza belirli bir süre token tutarak eklenebilir ve bu da Proof of Stake doğrulayıcılarına güçlü madencilik donanımına ihtiyaç duymadan bir gelir kaynağı sağlar.
