Giriş
1955 doğumlu David Chaum, Amerikalı bilgisayar bilimcisi ve kriptograftır. Kriptografi ve gizliliği koruyan teknolojilerde öncüdür. 1995 yılında sahibi olduğu şirket DigiCash, ilk dijital para birimi olan eCash’i yarattı.
David Chaum’un Özgeçmişi
Chaum Kaliforniya Üniversitesi bilgisayar bilimi alanında doktorasını tamamladı. New York Üniversitesi ve Kaliforniya Üniversitesi’nde ders verdi ve kariyerinde bir dizi çığır açan projeye liderlik etti. Henüz internet bile gelişmemişken 1995 yılında dijital para fikrini geliştirdi ve kriptoloji alanında araştırmalar yaptı. Kriptoloji alanında Chaum’un sayısız patenti bulunuyor.
David Chaum kriptoloji ve kriptoloji ile ilgili alanlarda araştırmalar yapan, kar amacı gütmeyen bir bilimsel kuruluş olan Uluslararası Kriptolojik Araştırma Derneği’ni (IACR) kurdu. IACR, 2004’te teknik ve profesyonel katkılardan dolayı seçkin IACR üyelerini takdir etmek için IACR Fellows Program’ını başlattı. Programda genel olarak, iki geniş başarı kategorisi dikkate alınıyor; Kriptolojik topluluğa teknik katkılar ve seçkin hizmet. Fellow’ların kriptolojik topluluğun “örnek vatandaşları” olmaları beklenir ve bu nedenle çoğu, her iki kategoride de kalıcı ve önemli başarılar sergilese bile çok az sayıda kişi, yalnızca bir kategoride benzersiz ve önemli bir başarısı için seçilebilir. Aralarında Tom Berson, Don Coppersmith, Whitfield Diffie, Ron Rivest ve Adi Shamir’in de bulunduğu 2004 IACR Fellow listesinde David Chaum da yer aldı.
Chaum, 1995’te Bilgi Teknolojisi Avrupa Ödülü’nü (ITEA) aldı. 2010’da, RSA Konferansı Matematikte Mükemmellik Ödülü’ni kazandı. Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) adında bir kriptografi araştırma grubu kurdu. 2019’da CWI tarafından Dijkstra Fellow unvanı ile ödüllendirildi. 2021’de Lugano Üniversitesi’nden fahri doktora aldı. Kriptografi hakkında 6 kitap yazdı. Chaum yaptığı çalışmalar ile şifre bilimi tarihine adını altın harflerle yazdırdı.
Elixxir Projesi
David Chaum’un bir süredir geliştirilmesinde liderlik ettiği Elixxir adında bir kripto para projesi bulunuyor. Projesinde kendine cesur hedefler koyan Chaum yıllar önce oluşturduğu kriptografi tekniklerini yeniden düzenlediğini ve kripto paraları baştan yaratacağını belirtiyor. Hız, gizlilik, ölçeklendirme kripto paraların temel problemleri, Chaum bu sorunların üstesinden geleceğini ve üstelik gelecek felaketlere de karşı çözümleri olduğunu öne sürüyor. Hatta bu problemleri aşmanın blockchain’i yaygın hale getireceğini düşünüyor.
Nihayetinde Bitcoin’e kadar varan domino taşlarının ilkini yıkan Chaum, henüz kripto paraların Visa ve PayPal gibi büyük ödeme sistemlerinin hızına ulaşamadığının altını çiziyor ve böyle devam ettiği sürece kripto paraların geniş kitleler tarafından kabul göreceğini düşünmüyor. Kripto paralar ve ödemeler alanında 30 yıldan fazla tecrübesi bulunan Chaum bazı sorunlara şimdiden çözüm bulduğunu belirtiyor. İnternet yaygın halde kullanılmazken dahi dijital para eCash’i yaratan bir isimden de daha azı beklenmezdi.
Chaum blockchain’de devrim yaratacak 2 yenilik bulduğuna değiniyor. Bunlardan ilki kripto paralar için oldukça kritik bir nokta olan dijital imzalar. Dijital imzalar bir kullanıcının belirli bir kripto paraya sahip olup/olmadığını doğrulamak için kullanılıyor. Chaum’a göre günümüzde dijital imzaların kullanım biçimi karmaşa yaratıyor. Kullanılan sistemler imzaları okumak adına çok fazla işlemci gücü harcıyor. Bu yüzden öncelikle halka açık anahtarların okunma biçimi değişmeli.
Elixxir dijital imzalar konusuna yeni bir soluk getirecek. Sistemlerin halka açık anahtarları önceden taşıyabileceğini söyleyen Chaum, bu sistemiyle Elixxir’in diğer blockchain’lerden bin kat daha hızlı olacağını açıkladı. Daha önce bu yöntemi kullanan bir proje olmadığını da ekledi. Ayrıca bu sistem gelecekte de güvenli olacak çünkü kuantum bilgisayarlara karşı dayanaklı hale getirildi. Bazı projeler bu konuya dikkat etmese de Chaum bu konunun göz ardı edilmemesi gerektiğini ve dijital paraların kuantum bilgisayarlara karşı koyabilmesi gerektiğini belirtti.
Çevrimiçi gizliliğin babası diyebileceğimiz Chaum’un projesi de tabii ki gizliliğe önem veriyor. Chaum Elixxir yapısının içerisinde “gerçek gizliliğin” olduğuna inanıyor. Bu gizlilik Zcash ve Enigma gibi kripto para projelerinde de kullanılmış. Teknik olarak çok taraflı işlemler adını alıyor. Sistemin en önemli özelliği bütün geliştirici ve node’lar işleme katılırken sadece 1 kişinin “dürüst” olması verilerin özel kalmasını sağlıyor. Bu özelliği sağlamak için Elixxir Mixnodes adı verilen bir yöntemi takip ediyor, bu yönteme “Bir Dürüst Adam” adı da veriliyor. Chaum bu yöntemi şu örnekle açıklıyor:
Bir masanın etrafında oturan bir grup insan hayal edelim. Ellerinde kart destesi var. Herkes bu kartları karıştıracak ve bir sonraki kişiye verecek. Diyelim ki bu insanların arasında kartları kendi lehine nasıl karacağını bilen çakallar mevcut. Bu masadaki sadece 1 kişi kartları gerçekten karıştırırsa geri kalanların planını bozmaya yeter. Böylece işini düzgün yapmış 1 kişiye kaybetmiş olurlar.
Kripto Para Endüstrisi Hakkında Görüşleri
Chaum’a Elixxir projesine kripto para dünyasındaki endişe ve şüpheyi gördüğü için başladı. Kripto para alanında birçok söz verildiğini ancak bu sözlerin tutulmadığını belirten Chaum, birçok projenin projeyi mahvedebilecek teknik konuların üzerini örttüğünü sözlerine ekledi. Yine de Elixxir platformunun müşterilerinden KYC formlarını doldurmasını istemesi bazı otoriteler tarafından eleştirildi, bu tarz bir uygulamanın gizliliğe ters düştüğü öne sürüldü. Öte yandan projenin teknik detayları yayınlandı ve proje teknik detaylar hakkında henüz bir eleştiri almadı.
Elixxir projesi ödeme sistemi olarak odak noktasını seçmiş olsa da Chaum’a göre kullanıcıların kendi verileri üzerindeki kontrolünü de artırıyor. Chaum her bireyin bu güce sahip olması gerektiğini söylüyor:
Bilgi çağında kripto paralar bireylere güç verebilecek tek şeydir.
