Dash (eski adıyla Darkcoin), kullanıcılara Bitcoin’in sunabileceğinden daha hızlı ve daha fazla özel işlem sunması için çatallanmıştır. DASH, blok zincir tabanlı bir eşler arası kripto para birimidir. Dash, Digital Cash’in bir kısaltmasıdır ve piyasalardaki para birimi simgesi DASH’dir. Bu rehber yazımızda DASH hakkında merak edilen sorulara cevap vermeye çalıştık.
Dash Nedir?
Dash, Bitcoin ve Litecoin kod tabanını temel alan anlık ve yarı özel bir kripto para birimidir. Ancak, 2014’teki ilk çıkışından bu yana onu farklılaştıran çeşitli değişiklikler ve iyileştirmeler içeriyor. Projenin yaratıcısı Evan Duffield, Dash’i mevcut Bitcoin ağında gördüğü üç temel sorunu ele almak için oluşturdu: gizlilik, yönetişim ve işlem hızı. Geçtiğimiz beş yıl boyunca Dash, rekabet gücü yüksek bir pazara rağmen sürekli olarak en iyi yirmi kripto para birimine girmesiyle, küresel kripto para birimlerinden biri haline geldi.
Dash’in ana hedefi dijital parayı daha kullanışlı hale getirmektir. Şu anda, çevrimiçi işlemler ve değer transferleri için Bitcoin gönderebilirsiniz. Bununla birlikte, Bitcoin blok zincirinde işlem onayı için bekleme süresi, mağaza içi işlemler veya neredeyse anında onay gerektiren diğer değer transferleri için Bitcoin kullanımını olanaksız hale getirir.
Bitcoin’in yüksek ücretleri, aynı zamanda, daha küçük işlemler için kötü bir seçim olmasını sağlayarak, mal ve hizmet satın almak için dijital para birimi olarak genel kullanışlılığını sınırlar. Dash bu sorunları yenilikçi mimarisiyle çözmeye çalışıyor.
DASH Hakkında Temel Noktalar
- Dash, Bitcoin’den daha hızlı onay süreleri ve daha büyük gizlilik özellikleri sunan popüler bir blockchain tabanlı kripto para birimidir. Bir Altcoin’dir.
- Eskiden Xcoin ve Darkcoin olarak bilinen Dash, başlangıçta Bitcoin’in bazı zayıflıklarına hitap etmek isteyen bir Bitcoin çatalıydı.
- Ayrıca Dash, tüm işlemleri daha iyi anonimleştirmek için otomatik para birleştirme hizmetlerinden yararlanır.
Kripto Para Birimi DASH’in Tarihçesi
Dash, Ocak 2014’te ilk kez Xcoin olarak ortaya çıktı ve adını hızla Darkcoin olarak değiştirdi. Mart 2015’te Darkcoin, Dash olarak yeniden markalaştı. Dash, bir Bitcoin çatalı olarak oluşturuldu, yani Bitcoin’in mevcut kodunu çoğalttı ve kullanıcıların Bitcoin ile karşılaştığı sorunları ele alarak daha iyi hale getirdi. Bu nedenle, Bitcoin’deki görünür kusurlar ve zayıflıklar Dash’te mevcut değildir. Bu da her iki dijital parayı verimlilik açısından önemli ölçüde farklı kılar. Bitcoin’e alternatif olarak Dash, kullanıcılarına daha hızlı ve daha anonim bir hizmet sunar.
Dash ilk başlarda, para biriminin hızlı işlem hızlarını ve gizlilik için gerekli dijital para karışımını kolaylaştıran benzersiz iki katmanlı mimarisinin tasarımı ve inşası ile karakterize edildi. Kısa bir süre sonra Dash, güç kullanıcılarının ağ için geliştirme teklifleri üzerinde oy kullanmasına izin veren merkezi olmayan bir yönetişim sistemi uygulamaya koydu.
Kurumsal dünyada beş yıl hâlâ bir şirketin bebeklik dönemidir. Ancak, hızla büyüyen ve ortaya çıkan kripto para alanında, Dash şimdi varlığını hissettiriyor. Şu anda piyasada bulunan en istikrarlı ve yerleşik kripto para birimlerinden birini temsil ediyor. Bu istikrar kısmen Dash’in son derece aktif kullanıcı topluluğundan geliyor. Bu kullanıcılar Reddit ve BitcoinTalk’ta proje hakkında binlerce konu ve yorum oluşturdular ve projeyi çok geniş bir şekilde paylaştılar. Dash, yaratılışından bu yana ağına sürekli olarak düğümler ekleyerek bu büyüme ile güvenilirliği ve güvenliği artırdı.
Kripto Para Birimi DASH Nasıl Çalışır?
Dash’in kripto dünyasına kattığı yenilik blok zincirinin iki katmanlı bir yapıya sahip olmasıdır. İlk katman, Bitcoin, Bitcoin Cash, Litecoin ve diğer standart çalışan kripto para birimlerini inceleyen herkese tanıdık geliyor. Dash’te madenciler yeni bloklar oluşturmaktan ve blok zincirini korumaktan sorumludur. Madencilik blokları karşılığında madencilerin blok ödülünün %100’ünü aldığı Bitcoin’in aksine; Dash’teki madenciler blok ödülünün %45’ini alıyor. Kısaca şunu söyleyebiliriz ki, blok ödülün geri kalan yüzde 55’i başka bir yere tahsis ediliyor.
Dash, Bitcoin’den dört kat daha hızlı, ortalama 2.5 dakikalık bir blok süresine sahiptir. Madencilik için geliştirme ekibi, X11 olarak bilinen ve ardışık, tekrarlanan hash gerektiren özel bir hash algoritması oluşturdu. X11 algoritmasının Litecoin’in Scrypt algoritmasından %30 daha az enerji kullandığı gösterilmiştir.
Dash’in mimarisinin ikinci katmanı, masternodes olarak bilinen güçlü kullanıcılar tarafından kurulan sunucular içindir. Bu masternodlar Anında Ödeme işlemlerini işler, madeni paraların karıştırılmasını kolaylaştırır ve yönetişim tekliflerine oy verir. Bu hizmetler karşılığında masternod’lar blok ödülünün yüzde 45’ini alır. Herkes Dash ağında bir masternode oluşturabilir, ancak önce 1.000 DASH’a sahip olduğunuzu kanıtlamanız gerekir.
Minimum 1000 token, Sybil saldırısı olarak bilinen eşler arası bir ağa saldırı yapılmasını önleyen bir güvenlik önlemidir. Sybil saldırıları, takma adlar altında birçok sahte hesap oluşturmayı, kullanıcı tabanının çoğunluğunu oluşturmak ve dolayısıyla ağı etkilemek için yeterli sahte hesapları içerir. Bir masternode kurmak için 1.000 DASH gerekmesi, masternode ağına karşı bir Sybil saldırısı gerçekleştirmek oldukça pahalı olacaktır. Minimum 1000 DASH, tokenın fiyatını sabit tutma avantajına sahiptir ve masternodlar yönetim tekliflerine oy verdiğinde, tüm ağın başarısına yatırım yaptıklarını garanti eder.
Gizlilik ve Masternodelar
Dash, kullanıcıları tarafından gerçekleştirilen işlemleri anonimleştiren PrivateSend (önceden DarkSend olarak adlandırılıyordu) adlı bir Coinjoin Karıştırma tekniğine sahiptir. Coinjoin, birden çok tarafın işlemlerini ayrı işlemler yerine tek bir işlem olarak karıştırır.
Örneğin, A’dan D’ye, B’den E’ye ve C’den F’ye üç fon transferi blok zincirinde A, B, C’den D’ye, E, F olarak okunacaktır. Bu şekilde, kimin ne miktarda fon aldığını tanımlamanın kesin bir yolu yoktur. PrivateSend, en az üç farklı kullanıcının fon izini gizlemek için bir araya getirilecek işlemleri yapması gerekir.
Dash, Masternode olarak bilinen bir ağ üzerinde çalışır. Masternode, Dash dijital cüzdanını çalıştırır, InstantSend altında işlem kilitlemeyi kolaylaştırır. PrivateSend aracılığıyla para karıştırmayı koordine eder ve merkezi olmayan bir yönetişim platformu sağlar.
Masternodes işlemlerinizin ayrıntılarını doğrudan öğrenemez, ancak böyle bir madeni para karıştırma sistemi kullanmak, Dash ağına ve masternode operatörlerine güvenmenizi gerektirir. Gizlilik, dijital para biriminde bir numaralı endişenizse, Monero ve Zcash, ağ güveni ve kimlik koruması konularını çok daha ayrıntılı bir şekilde araştırdı. Bununla birlikte, çoğu uygulama için Dash, Coinjoin ile yüksek düzeyde gizlilik ve izlenebilirlik sağlar.
Masternode Anında Ödemeleri Nasıl Kolaylaştırır?
Dash’in en önemli özelliklerinden biri InstantSend. Dash, insanların mağazalarda kullanabileceği bir dijital nakit türü olmak istediğinden, işlem doğrulamasının anında olması gerekir. 2.5 dakikalık bir blok süresi, Dash’in standart işlemlerinin Bitcoin’den daha hızlı olduğu anlamına gelirken, işleminizin bakkalda veya benzin istasyonunda gerçekleşmesini beklemek için 2,5 dakika daha da uzun gelebilir. Projenin çözümü, ağın masternodları tarafından doğrulanan InstantSend ödemeleridir.
Bazı diğer kripto para birimleri de Dash gibi anlık onaylanmış işlemler sunarken, hepsi yapıldıktan sonra bu işlemleri kilitlemez. Bir satıcıdan mal satın alan ve ödemesini gönderen bir alıcıyı düşünün. Sistem ödemeyi onaylar, ancak tutarı kilitlemezse, alıcı ilk etapta kısıtlanması gereken aynı fonları kullanarak başka bir satın alma yapabilir.
Kripto dünyasında, bu olaya Çift Harcama (Double Spending) sorunu denir. Dash kullanıcıları tarafından kullanılabilen InstantSend (önceden InstantX olarak adlandırılıyordu) özelliği, işlemin onaylandığını görmek için bir blok onay beklemek zorunda kalmadan gönderilen para miktarını kısıtlayarak çift harcama sorununu çözer.
Esasen, işleminizi bir masternode’a gönderirsiniz. Masternode, fonları kilitler, böylece çift harcama yapılamaz ve fonlar kilitlendikten sonra bir onay gönderir. İşlemin kendisi, gelecekteki bir bloğun parçası olarak deftere eklenir, ancak masternode fonları kilitlediğinden, işlemin ödenmesi garanti edilir. InstantSend ödemeleri yalnızca birkaç saniye içinde doğrulama alabilir. Hızlı onay sorununu çözmek, kripto para birimleri için önemsiz bir engeldir. Dash’in masternode çözümü, dijital para birimi işlemlerinin anında işlenmesi için birkaç seçenek arasındadır.
Merkezi Olmayan Yönetişim
Daha önce madencilerin blok ödülünün yüzde 45’ini ve masternodların yüzde 45’ini aldığını belirtmiştik. Kalan yüzde 10, Dash ağının büyümeye ve gelişmeye devam etmesi için geliştirme, pazarlama ve altyapıya ayrılmıştır.
Bitcoin’in karşılaştığı zorluklardan biri, kullanıcı tabanının sistemdeki bir değişikliğe nasıl devam edeceği konusunda hemfikir olmadığı durumlardaBitcoin blok zincirinin sert bir çatal yaşaması idi. Zamanla bu, Bitcoin topluluğunu Litecoin, Bitcoin Cash, Bitcoin Gold ve hatta Dash gibi daha küçük topluluklara ayırdı. Toplumu sert çatallarla parçalama sorununu çözmek için Dash, merkezi olmayan bir yönetişim modeli uyguladı.
Dash’in yönetişim ve oylama sisteminde, herkes Dash ağını geliştirecek yeni bir özellik, değişiklik veya pazarlama planı önerebilir. Masternodlar daha sonra her teklife oy verir. Teklife verilen evet oylarının sayısı, oy kullanma sayısının toplam masternode sayısının en az %10’u kadar olmalıdır. Örneğin, şu anda Dash ağında 4.800 masternod var. Bu nedenle, herhangi bir yeni teklif oylamasında teklifin kabul edilebilmesi için evet oylarının en az 480 (toplam masternode sayısının yüzde 10’u) olması gerekir. Bir teklif geçtiğinde, blok ödülünden finansman alır. Bu şekilde Dash, topluluk, takımın aldığı yöne katılmazsa, teorik olarak mevcut geliştirme ekibini kovmak için oy kullanabilir.
Ortaklıklar
Dash 2017’de web tabanlı platform Wall of Coins ile ortaklık kurdu. Wall of Coins, kullanıcıların Dash’i nakit olarak satın almalarını ve satmalarını sağlayan eşler arası bir platform sağlar. Aynı zamanda, kullanıcıların kripto para birimini Wells Fargo, MoneyGram, Chase ve Western Union gibi geleneksel finansal hizmet kurumlarından alıp satabilecekleri bir yol açar. Blockchain.info gibi birçok popüler cüzdan servisine de DASH desteği eklendi.
Web ve Mobil Uygulama İle Kullanılabilirliği Artırma
Dash mimarisindeki en yeni gelişme Dash Evolution. Projenin kullanımı oldukça kolay. Anında dijital nakit hedefinin bir parçası olarak, Dash ödemelerini kabul etmek ve yapmak için net bir yola ihtiyaç vardı ve bu uygulama bu ihtiyacı gidermek için dizayn edildi.
Bu amaçla Evolution, tüketicilerin blockchain istemcisiyle etkileşime girmek zorunda kalmadan ödemeleri kabul etmelerini sağlayan web uygulaması ve mobil bir uygulamadır. Henüz tam olarak uygulanmamasına rağmen, kurucular bunun dijital nakit için kullanılabilirliğin bir sonraki seviyesi olduğuna inanıyor.
DASH Nereden Alınır?
Şaşırtıcı bir şekilde, daha az bilinen borsalar, daha popüler borsalardan daha yüksek bir DASH ticaret hacmine sahiptir. En yüksek hacim için Bithumb’a bakabilirsiniz ve dijital parayı KRW ile satın alabilirsiniz. Ayrıca Bitfinex’te USD ile veya Binance’de ETH’de BTC ile de DASH alabilirsiniz.
DASH Madenciliği ve Masternodlar
DASH’i satın almanın dışında, onu mayınlaştırabilir veya bir masternode olarak alabilirsiniz. Bir CPU / GPU kullanarak kripto parayı teknik olarak kullanabilmenize rağmen, bu kârlı değildir. Bu yüzden bunu bir ASIC madencisi ile yapmalısınız. Katılmanız gereken maden havuzu sıkıntısı da yoktur.
Unutmayın, bir masternode olmak için 1000 DASH yatırmanız gerekir. Bunu yaptıktan sonra, masternode için kendi sunucunuzu çalıştırabilir veya barındırılan bir masternode kurabilirsiniz.
Kripto Para Birimi DASH Nerede Saklanır?
DASH cüzdanlarının sayısı sonsuz görünüyor. Windows, OSX ve Linux sistemleri için Core cüzdanınız var. Ayrıca Exodus ve Jaxx yazılım cüzdanları da dijital para DASH’i destekliyor. Ledger, Trezor ve KeepKey de DASH’ı destekliyor.
DASH: Sonuç
Dash güçlü bir geçmişe ve inanılmaz bir topluluğa sahiptir. Son dört yıl boyunca, projenin merkezi olmayan yönetişimi, ağın benzersiz iki katmanlı mimarisinde etkileyici iyileştirmeler sağladı. Sonuç olarak Dash, onu birçok Altcoin paketinin üstüne yakın tutan istikrarlı bir büyüme gördü.
