Eskiden Murat Pak olarak bilinen Pak, bir dijital sanatçı, kripto para yatırımcısı ve yazılımcıdır. Pak’ın kimliği bilinmese de bu durum hayranları tarafından olumsuz karşılanmıyor. Pak, medyayı çeşitli sosyal platformlarda barındırılan içerikle kullanıcı etkileşimlerine dayalı olarak yeniden paylaşan bir yapay zeka olan Archillect’i oluşturmasıyla ilk kez duyulmuştur.
Pak, en çok NFT’leri ile tanınır. “Merge” adlı NFT’si Aralık 2021’de 91,8 milyon USD’ye satıldı. Bu satış, yapılan en pahalı NFT satışlarından biri. Pak ayrıca Ekim 2020’de Beeple’ı NFT’lerle tanıştırdığı için de itibar kazanmıştır. Şubat 2020 ile Nisan 2022 arasında birinci ve ikinci marketlerde Pak’ın 180,000 NFT’si satılmıştır ve bu satışlar 394 milyon USD’yi geçmiştir.
Şubat 2023 Türkiye depreminde Vitalik Buterin‘in depremzedeler ile dayanışma için açılan Ahbap Yardım hesabına 1 ETH göndermesine Pak, parayı Buterin’e geri iade ederek ve kendisi 100 ETH bağışlayarak tepki göstermiştir.
Archillect
Pak, 2014’de Archillect adlı internet botunu yarattı. Bot, sosyal medyada arama yapar ve seçtiği fotoğrafları çeşitli sosyal medya platformlarına gönderir. Gönderiler, insanların en çok paylaştığı içerikleri seçer ve mümkün olduğunca geniş çapta paylaşılır. Botun Twitter hesabı 2023’den itibaren neredeyse 3 milyon takipçiye sahip. Bu hesap, paylaştığı sanat eserlerinin yaratıcılarına referans vermeme konusunda eleştirilmiştir. Pak, sadece referans verme amaçlı ikinci bir hesap oluşturmuştur.
“Gerçekten kendi koleksiyonunuzu yaratmaya çalışıyorsanız, bu çok zaman alan bir şey. Çünkü size ilham verecek güzel şeyleri bulmak için gerçekten kazımanız gerekiyor. Ben de düşündüm ki, ya tüm bu araştırma, kazıma, ve paylaşma işi bir insan yerine bir yapay bir zeka tarafından yapılsaydı, ama aynı zamanda bir bakıma insan gibi davransaydı, bu yüzden rastgele görüntüler değil, insanların neyi beğendiğine göre karar verilebilirdi.”
Pak
Bir süre çalışma sonrasında Pak, tam olarak da böyle bir bot ortaya çıkarttı. Archillect’in paylaşımarı onu görüntüleyen insanlardan etkileniyor. Yani bot, gönderilerini kaç kişinin (ve ne tarz insanların) paylaştığına bakıyor ve bu verilere göre uyum sağlıyor.
Archillect Nasıl Çalışıyor?
Archillect’in çalışmasında (bazı istisnalar hariç) hiç insan müdahelesi yok. Bot, Tumblr, Flickr, 500px gibi resim odaklı siteleri tarıyor, belirli anahtar kelimelere ve metadata’ya uyan resimleri paylaşıyor.
“Artık benim zevkimi yansıtmıyor. Paylaştığı şeylerin yüzde 60’ının benim beğeneceğim ya da paylaşacağım şeyer olmadığını söyleyebilirim, ancak yine de benim paylaşacağım şeylerden daha çok beğenilmesini görmek eğlenceli.”
Bütün bunlara rağmen, Pak botu kendi kendine de bırakmış değil. İstenmeyen bölgelere saptığını düşünürse, ara sıra algoritmalarıyla oynaması gerekiyor. Pak, böyle bir olayı anlatırken, “‘Soyut’, Archillect’in başladığı anahtar kelimelerden biriydi ve bir şekilde soyuttan, anahtar kelime olarak küre’ye geçti ve orayı araştırmaya başladı ve küre’den yuvarlağa daldı ve bir şekilde yuvarlaktan… kalçalara daldı. Birden bir sürü kadın vücut parçaları paylaşmaya başladı ve bu yüzden bazı şeyleri sıfırlamak zorunda kaldım. Bu tarz şeyleri engellemenin bir yolunu bulmam gerekiyordu ve şimdi algoritma çok daha karmaşık.”
Pak’ın Dijital Eserleri
Pak’ın eserleri blokzinciri teknolojisinden – özellikle de akıllı sözleşmelerden esinlenmiş bir stile sahip. NFT’lerinde birçok geometrik şekiller ve programlarla geliştirilmiş resimler bulmak mümkün. Pak sıklıkla NFT’lerine gizli mesajlar koyuyor ve bunları tartışmak için sosyal medya patformlarını samimi bir şekilde kullanıyor.
“Merge”
2 Aralık 2021’de Pak “Merge” adlı NFT’sini Nifty Gateway’de satışa sundu. 48 saat boyunca satışta olan NFT’yi alıcılar tek bir sürüm halinde almak yerine “toplu birimler” halinde satın alabildi. Alıcılar, işlem meta verilerine ve satın alınan toplu birim sayısına göre oluşturulan ilişkili görüntüsüyle tek bir NFT aldı. Toplamda 312,686 toplu birim 29,983 alıcıya satılarak 91.8 milyon USD elde edildi.
“C” (2020)
100 yıl uzunluğunda boş bir video dosyası olan “C”, bir blokzincirindeki ilk zaman parçasıdır. Oynatmaya başladığınız andan 100 yıl sonra bitecektir. Pak, “çoğunuz bu parçayı tüketemeyeceksiniz” diye belirtiyor ve ekliyor – “Görüyorsunuz, tüketilmesinden çok anlaşılması gereken şeyler yaratmayı seviyorum.” Aşağıdaki tweetinde videonun bir parçasını izlemek mümkün.
“Censored”
Şubat 2022’de, bir dizi NFT olan “Censored”, Julian Assange’nin yasal savunması için bir bağış toplama etkinliği olarak açık artırmaya çıkarıldı. “The Clock” adlı NFT, 16.593 ETH’ye (52.8 milyon USD) 10.000 kişilik çevrimiçi bir topluluk olan AssangeDAO’ya satıldı. “Censored” kapsamındaki ikinci bir müzayede, ayrı kuruluşlar için 671 ether veya 2,1 milyon USD topladı. Satıştan elde edilen 1,9 milyon USD’lik kripto para birimi Ukrayna hükümetine bağışlandı.
Pak’ın eserlerini buradan inceleyebilirsiniz.
