Bu yazıda Ripple Nedir, Ripple Nasıl Çalışır, Ripple Nasıl Ortaya Çıktı, Ripple İle Bitcoin Arasındaki Farklar Nedir, Ripple’ın yer aldığı ortaklıklar nelerdir gibi sorulara cevap aracağız. Ayrıca Ripple’ın Dijital Para Birimi XRP’den de bahsetmiş olacağız.
Ripple’ın Ortaya Çıkışı
Altcoinler ve Ripple gibi kripto paraların ortaya çıkış nedenlerini farklı bir perspektiften bakarak anlayabiliriz. Aslında, Blockchain teknolojisi hepsinin kalbinde yatmaktadır. Bitcoin, Blockchain kabul edilmesine ve temel sorunlara çözüm sunmasına rağmen, bugüne kadar ekosisteminde çeşitli problemler olduğu açıktır. Bitcoin’den sonra geliştirilen diğer tüm altcoinler bu sorunlara çözüm bulmak için oluşturuldu. Kodlarındaki yeni özellikler sayesinde Bitcoin’i aşmaya çalıştılar.
Bazıları hedeflerine ulaşsa da, toplam sayısı binleri aşan bu altcoinlerin çoğu başarısız oldu. Bazı altcoinler ise, Bitcoin’deki bazı sorunlara çözüm bulduğunu iddia ediyor. Ayrıca, Bitcoin madenciliği zamanla zorlaştıkça, madenciler altcoinlere yatırım yapmanın mantıklı olduğunu gördüler. Böylece yeni bir pazar ortaya çıktı.
Bu yazıda, Ripple’ın (XRP) yukarıda bahsettiğimiz sorunlara bulmuş olduğu kendi çözümlerinden bahsedeceğiz.
Ripple Nedir?
Küresel bir ödeme ağı olduğunu iddia eden bu altcoin, yukarıda belirtilen sorunların bazılarını çözmüş gibi görünüyor. Bankalara ve finans kurumlarına odaklanan Ripple, kurumsal ödemeleri kolaylaştırmayı hedefliyor. Uluslararası ödeme ve para transferleri, ticaretin hızla geliştiği ve kıtalararası ticaretin çok kolay sağlanabildiği ticaret dünyasında ciddi sorunlardır. Bu tam olarak Ripple’ın kurtarmaya geldiği ve bu sorunlara çözüm getirdiği yerdir. Ripple, çok düşük maliyetlerle çok hızlı sınır ötesi ödemeler ve transferler yürütebilir.
Ripple, finansal işlemler için hem kripto para birimi hem de dijital ödeme ağı olarak hareket eden bir teknolojidir. Chris Larsen ve Jed McCaleb tarafından ortaklaşa kurulan Ripple, ilk olarak 2012’de piyasaya sürüldü. Kripto para birimi için para XRP olarak adlandırıldı ve etiketlendi. Ripple, Bitcoin ve Ethereum’u takiben piyasa değeriyle üçüncü en büyük kripto para birimidir.
Ripple’ı Anlamak
Ripple, dijital ödeme protokolü için kripto para birimi olan XRP’den daha çok bilinir. Ripple, USD, Yen, Litecoin veya Bitcoin gibi herhangi bir biçimde paranın sorunsuz bir şekilde aktarılmasını sağlayan açık kaynaklı ve eşler arası merkezi olmayan bir platformda çalışır.
Sistemin nasıl çalıştığını anlamak için, işlemi gerçekleştiren her iki tarafın da parayı almak için kendi istedikleri para birimini kullandıkları bir para transferi düşünün.
Ripple, bir işlem yapmak isteyen iki taraf arasındaki güven zincirinde bağlantı görevi gören ‘Ağ Geçidi’ olarak bilinen bir ortam kullanır. Gateway, Ripple ağı üzerinden genel adreslere para alıp gönderen kredi aracısı olarak görev yapar. Herkes veya herhangi bir işletme, para birimini değiştirmek, likiditeyi korumak ve ağdaki ödemeleri aktarmak için aracı olarak hareket etme yetkisine sahip bir ağ geçidi kaydedebilir ve açabilir.
Ripple Hakkında Bilinmesi Gereken Temel Noktalar
- Ripple, çoğunlukla dijital ödeme ağı ve protokolü ile bilinen bir teknolojidir, ancak kendi kripto para birimi XRP’ye de sahiptir.
- Ripple’in ana süreci, bankalar ve finansal aracılar tarafından kullanılan uluslararası para ve güvenlik transferleri için SWIFT sistemine benzer bir ödeme uzlaştırma varlık değişimi ve havale sistemidir.
- Blockchain madenciliğini kullanmak yerine, Ripple işlemleri onaylamak için bir grup sunucu aracılığıyla bir konsensüs mekanizması kullanır.
- Ripple işlemleri Bitcoin’den daha az enerji kullanır, saniyeler içinde onaylanır ve çok az maliyetlidir. Daha fazla enerji kullanan, onaylanması ve yüksek işlem maliyetlerini içeren işlemler ise Bitcoin işlemlerine göre daha uzun sürer.
Ripple’ın Dijital Para Birimi XRP
Dijital para birimi XRP, diğer para birimleri için köprü para birimi olarak işlev görür. Bir fiat / kripto para birimi ile diğeri arasında ayrım yapmaz ve böylece herhangi bir para biriminin başka bir para birimiyle değiştirilmesini kolaylaştırır. Ekosistemdeki her para biriminin kendi ağ geçidi vardır; CADBluzelle, BTCbitstamp ve USDsnapswap. Herhangi bir kimse, sunduğu hizmetler karşılığında ödeme olarak bitcoin almak istiyorsa, ödemeyi yapacak tarafın bitcoinin olması gerekmez. Ödemeyi ağ geçidine Kanada doları (CAD) olarak gönderebilir ve diğer taraf, ağ geçidinden bitcoin alabilir. Tam bir işlem başlatmak için bir ağ geçidine gerek yoktur, birden fazla ağ geçidi kullanılabilir ve kullanıcılar arasında bir güven zinciri oluşturur.
Bir ağ geçitinde bakiye bulundurmak, kullanıcıyı geleneksel bankacılık sisteminde de görünen ve önemli bir risk olan karşı taraf riskine maruz bırakır. Ağ geçidi (IOU) sorumluluğunu yerine getirmezse, kullanıcı o ağ geçidinde tuttuğu paranın değerini kaybedebilir. Karşı taraf riski, bir kullanıcının bitcoini başka bir kullanıcının yükümlülüğü olmadığı için bitcoinler ve diğer altcoinler için geçerli değildir.
XRP Kayıt Defteri (XRPL)
Fugger’ın çalışmalarına dayanan ve Bitcoin’in yaratılmasından etkilenen Ripple, 2012 yılında Ripple Consensus Ledger’ı (Ripple Mutabakat Kayıt Defteri RCL), kendi kripto parası olan XRP ile birlikte piyasaya sürdü. RCL daha sonra XRP Ledger (XRPL) olarak tekrar adlandırıldı.
Ripple Nasıl Çalışır?
Ripple ağı, Bitcoin gibi bir çalışma kanıtı sistemi ile çalışmaz. Bunun yerine, işlemler hesap bakiyelerini ve sistemdeki işlemleri doğrulamak için bir konsensüs protokolüne dayanır. Fikir birliği, çift harcamaları önleyerek sistemin bütünlüğünü iyileştirmeye çalışır. Birden çok ağ geçidi ile bir işlem başlatan ancak ağ geçidi sistemlerine aynı 100 $ ‘ı ustalıkla gönderen bir Ripple kullanıcısı ilk işlem dışındaki tüm işlemleri silecektir. Bireysel dağıtılmış düğümler, oyların çoğunluğunu belirlemek için bir anket yapılarak hangi işlemin ilk yapıldığını oybirliği ile kararlaştırır. Onaylar anında gerçekleşir ve yaklaşık 5 saniye sürer. Kimin bir düğüm kurabileceğine ve işlemleri onaylayacağına karar veren merkezi bir otorite olmadığından, Ripple platformu merkezi olmayan olarak tanımlanır.
Ripple, tüm IOU’ları herhangi bir kullanıcı için belirli bir para biriminde izler. Ripple cüzdanları arasında gerçekleşen IOU kredileri ve işlem akışları, Ripple konsensüs defteri üzerinde kamuya açıktır. Ancak, finansal işlem geçmişi herkese açık bir şekilde kaydedilip blok zincirinde kullanıma sunulsa da, veriler herhangi bir kişinin veya işletmenin kimliğine veya hesabına bağlı değildir. Ancak, tüm işlemlerin kamuya açıklanması, bilgileri anonimleştirme önlemlerine duyarlı hale getirir.
Ripple ödeme sistemi, bankalar tarafından, öncelikle bireyler ve kuruluşlar tarafından dijital para birimi olarak kullanılan Bitcoin’e karşı giderek daha fazla kullanılmaktadır.
Ripple’ın Bitcoin’den Farkları
Ripple’ı Bitcoin’den ayıran en önemli fark, Ripple’ın madenciliğinin yapılmamasıdır. Ripple ağı, blockchain üzerinde geliştiriciler tarafından üretilen belirli sayıda XRP tokenini kullanıyor. İşlem maliyeti olarak kullanılan XRP’ler sistemden silinir. Böylece, blok zincirindeki XRP miktarı işlendikçe azalır. Ripple ağındaki finans kurumları çok düşük ücretlerle birbirlerine para transfer edebilirler.
Ripple ağındaki işlemler Bitcoin blok zincirinin 1 / 3000’i kadar ucuzdur. Bu, Bitcoin ile para transfer eden bir kişinin, XRP ile transfer eden bir kişiden 3000 kat daha fazla ödeyeceği anlamına gelir.
Ripple ağındaki değer aktarımı 5-10 saniye sürerken, bu işlem Bitcoin ağında 20 dakika ila 1 saat arasında değişir.
Bankalar ve finans kuruluşları arasındaki uluslararası transferler yaklaşık 3-4 gün sürüyor ve maliyetler çok yüksektir. Ripple’ın bu noktada bir çözüm sağladığı söylenebilir.
XRP ağında yapılan işlemler, alıcı ve satıcı tarafından herhangi bir zamanda görüntülenebilir. Kısa sürede gerçekleşen işlemler önce ilan edilir ve daha sonra kullanıcı hesabına işlenir.
Ripple ve Bitcoin Örneği
Her ikisini de gerçek hayattaki karşılaştırmalarıyla anlamak için aşağıdaki gibi bazı benzetmeler yapabiliriz.
Amerika’da yaşayan Peter, Walmart’ı ziyaret eder ve satın alımlarını ABD doları olarak öder. Ayrıca ABD dolarını, GBP veya JPY gibi ticaret ve yatırım için başka para birimleri satın almak için kullanabilir ve daha sonraki bir tarihte kâr veya zarar için satabilir. Bitcoin, eşdeğer bir dijital para birimidir, örneğin gerçek dünyadaki ABD dolarına bir alternatiftir.
Peter, ABD Doları’nda yaptığı gibi Bitcoin’de de bir satın alma ve ödeme yapabilir.Ticaret ve yatırımlar için Bitcoin satın alabilir ve daha sonraki bir tarihte satabilir. GBP veya JPY gibi diğer herhangi bir fiat para birimi satın almak için kullanabilir.
Amerika’daki Peter İtalya’daki Paul’e 100 dolar göndermek istiyorsa, Amerikan bankasına işlemi gerçekleştirmesini söyleyerek bunu yapabilir. Gerekli ücretleri aldıktan sonra, Peter’ın Amerikan bankası bugünkü SWIFT sistemini kullanarak Paul’un İtalyan banka hesabına eşdeğer avro (veya USD) kredi verecek talimatlar yayınlayacaktır. Bu işlem her iki uçta da yüksek ücretler içerebilir ve işlenmesi belirli günler alır.
Ripple’ın ödeme sistemi, Ripple ağındaki varlıkların aktarımı için XRP jetonlarını kullanır. Aynı 100 dolar Peter tarafından anında Ripple ağı üzerinden Paul’un hesabına aktarılabilen eşdeğer XRP jetonlarına dönüştürülebilir.
Merkezi olmayan Ripple ağı tarafından işlemin uygun şekilde doğrulanması üzerine Paul, XRP tokenlerini alacaktır. Onu USD’ye veya kendi seçtiği herhangi bir para birimine dönüştürme veya hatta XRP tokenları olarak tutma seçeneğine sahip olacak. Doğrulama işlemi, Bitcoin ve geleneksel para transfer sistemlerinden daha hızlıdır.
Ripple biraz daha karmaşık bir şekilde çalışırken, yukarıdaki örnek temel çalışmalarını açıklar. Ripple sistemi, daha düşük işlem süreleri ve daha düşük işlem ücretleri nedeniyle Bitcoin ağından daha iyi puanlar. Öte yandan, BTC genellikle XRP’den daha yaygın ve daha iyi bilinir ve başka şekillerde avantaj sağlar.
Bitcoin, tek bir kişi, otorite veya devlete ait olmayan gerçek bir kamu sistemi olmaya devam ediyor Ripple ağı, merkezi olmayan olmasına rağmen aynı adı taşıyan özel bir şirkete ait ve işletiliyor. Her ikisi de benzersiz kripto para jetonlarına sahip olmasına rağmen, iki popüler sanal sistem farklı kullanımlara hitap ediyor.
Özel Hususlar
Ripple, geleneksel bankalara atfedilen bazı dezavantajları iyileştirir. Platform, milyonlarca işlemi sık sık ele alsa da, işlemler Ripple ağında saniyeler içinde yapılır. Bu, banka havalesini tamamlamak için günler veya haftalar alabilen bankaların aksine. Ripple’de işlem yapma ücreti de, bankalar tarafından sınır ötesi ödemeler yapmak için tahsil edilen büyük ücretlerle karşılaştırıldığında, 0.00001 XRP’de belirlenen standart bir işlem için gereken minimum işlem maliyeti ile minimumdur.
Ripple için token senedi XRP’dir. Ağustos 2019 itibariyle Ripple, 205.03 milyar dolarlık Bitcoin (BTC) ve 24.18 milyar dolarlık Ethereum’un (ETH) ardından 13.37 milyar dolarlık piyasa değeriyle üçüncü en büyük kripto para birimiydi. Şu anda ise piyasa değeri (bu yazının yayım zamanı) itibariyle 4. sırada yer almaktadır.
Akbank-Ripple Anlaşması
Ripple ağını kullanan şirketler düşük maliyetli satış ve şirket ödemeleri yapabilirler. Şimdiye kadar, birçok banka ve finans kurumu uluslararası ödemeleri kolaylaştırmak ve bu yönde iyileştirmeler yapmak için Ripple’a entegre edildi. Aslında, dünyanın en büyük 50 bankasından 15’inin Ripple kullandıkları bilinmektedir. Akbank böylece, Ripple ile işbirliği yapan ilk Türk bankası olarak adından söz ettirmiştir.
